в източнобългарските говори наистина има много вариации, но книжовната норма тук следва балканските говори /т.е. това е естествено правило, а не нещо въведено след стандартизацията/. по стойков:
По ятовия си изговор българските говори се делят на четири основни групи:
I. Говори с н е п р е г л а с е н ятов изговор. В тях вместо стб. ѣ във всяко положение има широко е: бềл, бềла, бềли, млềко, млềчен, млêкàр, трêвѝца. Такива са малка част от родопските говори.
II. Говори с д в у ф о н е м е н п о л у п р е г л а с е н ятов изговор. Te ca 4 вида:
1. Говори под ударение с гласна е, a без удареиие с гласна е: бêл, бềла, бềли, млềко, млềчен, врềме — млекàр, стенà, тревѝца. Такива са по-голямата част от родопските говори.
2. Говори под ударение с гласна a и предходна мека съгласна, a без ударение с гласна е: б’àл, б’àла, б’àли, млàко, мл’àчен, вр’àме — млекàр, стенà, тревѝца. Такива са някои източни рупски говори в Хасковско и Свиленградско.
3. Говори под ударение пред твърда сричка с гласна a и предходна мека съгласна, пред мека сричка с гласна е: б’àл, б’àла, мл’àку — бèли, млèчен, врèме, млекàр, стенъ̀, тревѝцъ. Такива са балканските говори.
..... въпреки че и при тях има изключения:
В повечето от балканските говори пред съгласните ж, ч, ш, които в миналото са били меки, вместо стб. ѣ се изговаря гласна е (мрèжа — стб. , нèшто — стб. ). В тетевенския, пирдопския и други говори обаче се среща якав изговор: мр’àжа, в’àжда, н’àшто, ср’àштам, ус’àштам и пр. ....
за консонантите нямам идея, но поне това което показва стойков, точно някои родопски говори /източни говори/ запазват това което се смята като оригинално звучене на гласната.
кажи му северномакедонец вместо да го обиждаш
|