|
Цено Куртев е бугарски револуционер, деец на Внатрешната Македоно-Одринска Револуционерна Организација.
[уреди] Биографија
Цено Куртев е роден во Златица во 1877 г. Служи како подофицер во 24-ти Черноморски полк во Бургас. Член е на ВМОРО од 1900 г. Активен член на Тајните македоно-одрински подофицерски братства. Во крајот на јануари 1903 г. Куртев влегува во четата на Михаил Герџиков, којашто навлегува во Одринска Тракија да го подготви населението за предстоечкото востание.
Учествува на конгресот на Петрова нива во текот на јули 1903 г., на којшто е определен да го раководи востанието во Василикоска околија во реонот на село Резово. Во тој реон востанието започнува на 3 август, кога четата на Цено Куртев напаѓа и убива тројца стражари во Резово, коишто се обидуваат преку насилие да ги соберат пушките на населението.
На 4 август четите на Цено Куртев и Петар Ангелов ја напаѓаат турската војска во село Маџура. Судирот продолжува 5 часа. Осумнаесет турски војници се убиени, а двајца – заробени. На 6 август четата на Цено Куртев го опсадува турскиот гарнизон во село Корфу колиби . Судирот продолжува два дни и дури на 7 август вечерта преживеаните Турци успеваат да избегаат.[1]
На 8 спроти 9 август Цено Куртев го срушува фарот кај Инеада, за да го отежно придвижувањето на турските војски по море. На 11 август четата на Цено Куртев го напаѓа село Лиман, а на 13 август влегува во град Ахтопол, којшто веќе е напуштен од турскиот гарнизон. Војводата ги разбива државните солници и ја раздава солта на населението од Ахтопол и соседните села – Бродилово, Кости, Каланџа и Стефаново.[2]
После востанието Цено Куртев се прибира во Бугарија, но продолжува активно да учествува во дејноста на ВМОРО.
Во текот на 1904 г. Цено Куртев е испратен како војвода на чета во Кочанско, Вардарска Македонија. Таму дејствува под раководството на околискиот војвода Крстјо Б’лгаријата.
На 1 март 1905 г. Цено Куртев влегува во Македонија во текот на Ќустендилскиот пункт на ВМОРО, на чело на чета од 14 души и се упатува кон Кочанскиот реон. Дел од четниците треба да пристапат како пополнување во четата на Крстјо Б’лгаријата. Двајцата војводи и стари пријатели така и не успеваат да са сретнат. Војводата Цено Куртев загинува на 2 април 1905 г. со целата своја чета во судир со турската војска при село Драмче, Кочанско, уште на неполни 28 години.
-----------------------------
Атанас Кршаков
Од Википедија, слободна енциклопедија
Скокни на: навигација, барај
Отсечената глава на Кршаков.Атанас Кршаков е роден во с. Косинец, Костурско. Учествувал во револуционерните борби уште пред Илинденското востание. Еден месец пред Востанието бил потешко ранет во една борба со турскиот аскер и поради тоа не можел да земе учество во борбите во текот на самото Востание.
По Илинденското востание, како војвода на чета водел повеќе борби против турскиот аскер и грчките андарти. Во една од тие борби, во 1907 година, кај с. Грче, Костурско, загинува и војводата Кршаков.
Грчкиот андартски капетан Пердикас, кој извршил бројни злодела врз месното население, бил ликвидиран токму од овој македонски војвода.
ПС. още в зората на интернет стана грандиозен скандал, защото внукът на Насо Кършаков в Америка беше пуснал на един сайт за генеалогия историята на рода, в която навсякъде се говореше за него като за българин. Имаше доста мнения на разочарани макЕдонци.
------------------------------------
Христо Апостолов Матов (Струга, 10 март 1872 - Софија, 10 февруари 1922) е еден од најистакнатите дејци на ТМОРО и теоретичари на македонската ослободителна борба, во тоа време е „задграничен претставник” на Организацијата во Софија.Познат под псевдонимот „Брут“ .
Христо Матов има завршено филологија во Софија и работи како учител во Сер, Скопје, Софија и Стара Загора. Работејќи кон крајот на минатиот век како професор по литература во скопското педагошко училиште, тука ја започнува и својата кариера во Организацијата. Потоа учителствува и во Солун, каде Даме Груев го запознал со делото.
Христо Матов го посветил во ВМОРО Тодор Александров.
По Илинденското востание и неговиот неуспех, тие свои доблести на духот ги става во служба на бугарската политика спрема Македонија[се бара извор]. На јануарското советување во Софија 1904 година е изложен на жестоки критики од Јане Сандански заради тоа што лично се залагал за кревање на востаниетои заради своите недозволени контакти со бугарската влада, и обидот да ја вовлече Бугарија во војна со Турција и сето тоа на сметката на Македонците.
----------------------------План за востание во Македонија напишан од Христо Матов во мај 1903 година, каде се чита на бугарски: 1)Да се разпространи едновременно по цела Македония или поне да обхване всичките местности,населени с българи(все едно-екзархисти,патриаршисти или сърбомани).
---------------------------------------
Никола Митрев - Езерски е македонски борец и војвода од Илинденскиот период.
Роден е во 1864 година во селото Елшани, Охридско. Поради тешките услови за живот наметнати од големата сиромаштија никогаш не посетувал училиште, туку рано почнал да работи како надничар. Во потрага по работа тргнал со група печалбари во Бугарија, и подалеку, дури во земјите под Кавказ.
За време на еден краток престој во Варна, разбрал дека таму постои македонски револуционерен комитет на кој решил да му се придружи. Избувнувањето на Илинденското востание го затекнало на Кавказ. Оттаму, со дружина од 12 Македонци од Ресенско и Костурско, тргнал во Македонија за да се вклучи во борбите. Иако останал неписмен до крајот на животот, тој поседувал голема одлучност и организациони способности, поради што во Илинденското востание бил назначен за раководител на Езерскиот востанички реон - така и го добил прекарот Езерски.
По задушувањето на востанието, Езерски го продолжил отпорот од густите шуми на планината Галичица. На крајот било решено да се скрие оружјето и сите борци да се вратат во своите домови. Тогаш, за да се спаси од прогонот на Османлиите, Езерски решил да пребегне во некое место каде бил на печалба и каде би можел полесно да се снајде.
Последен пат е виден во Софија, во 1904 год., со други пребегнати борци од Охридско. Потоа, за понатамошниот негов живот не се знае многу. Според кажувања на некои македонски печалбари, Никола Митрев - Езерски својот живот го завршил во Варна, поради болест стекната по патот.
Неговите потомци живеат во Елшани.
-----------------------------------
Дељо Марковски (Косинец, Костурско, Егејска Македонија, 1871) македонски револуционер и раководител на ВМОРО (Внатрешната Македонско-Одринска Револуционерна Организација).
Трговец во родното село и во гратчето Биглишта. Член е на ВМОРО од првите почетоци на револуционеризирањето на Костурско од страна на Лазар Поп Трајков. Во предилинденскиот период учествува во процесот за доставување на оружје заедно со Лазар Киселинчев и Васил Чакаларов, и соработува со познатиот Костурски војвода Атанас Кршаков кој исто така е родум од село Косинец.
Учесник е во две битки во Илинденското Востание. При крајот на востанието е амнестиран и е еден од оние што останваат во своите реони.
Вистинската револуционерна дејност ја започнува после востанието кога активно учествува во ревитализирањето на организацијата во Костурско. Стапува во контакт со новоформираниот Албански револуционерен комитет и активно соработува со нив.
Кога во 1904 година Грчкиот Македонски Комитет почнува да испраќа андартски чети во Македонија, Марковски е назначен за реонски раководител, целосно се оддава во оваа нова борба.
Неговото име се овековечува за време на битката во селото Косинец на 3 Мај 1907 година кога само со 6 души успева да порази 60 вооружени андарти. Потпомоната од турските власти, грчката чета на капетан Вардас со 60 вооружени Критјани го напаѓа село Косинец во момент кога скоро целото машко население е на печалба во Истанбул.
Марковски навреме дознава за тоа и успева да ги подели 6-те пушки што се наоѓаат скриени во неговиот дом на 4 негови семејни бријатели и на неговиот малолетен брат. Се распределуваат во различни куќи и започнуваат престрелка со Грците. Во почетокот на престрелката загинуваат 6 андарти, а Грците не осознаваат од каде доаѓа огнот. Тоа создава конфузија во нивните редови, и започнуваат престрелка меѓу нив. Грците се повлекуваат од селото оставајќи околу 13 мртви.
По младотурската револуција Дељо Марковски зема учество во политичкиот процес, а по Балканските војни останува во Костурско и се вклучува во новата борба на ВМРО под водство на Тодор Александров во Егејска Македонија.
Во време на Првата Светска Војна е шеф на разузнавачка група на ВМРО и работи во тилот на сојузниците. Соработува со Константинистите кои сакат да направат државен удар во Атина за да ја бутнат владата на Венизелос, и да се сојузат со Централните Сили.
Во 1918 година заедно со најблиските пребегнува во Бугарија, во град Софија каде што и починува во 1939 година.
----------------------
Аргир Маринчев е македонски револуционер, роден во 1870 година во Охрид. Како учител во родниот град тој се оддал на револуционерна дејност, поради што бил во лоши односи со егзархискиот владика.
Учествувал на Смилевскиот конгрес во мај 1903. За време на Илинденското востание станал војвода на просторот меѓу Битола и Охрид и во борбите против турскиот аскер имал повеќе успеси. На 30 и 31 август 1903., меѓу селата Речица, Куратица и Свиништа, кај месноста Рашанец, каде беа сместени околу 1700 души после опожарувањето на нивните села, со својата чета останал да се бори до последниот момент. Тој и неговите четници го задржувале непријателот се до претпоследните куршуми. Последните ги задржале за себе, извршувајќи саможртва
---------------------------
Гоно Манчев
Од Википедија, слободна енциклопедија
Скокни на: навигација, барај
Гоно Манчев
револуционер на ВМОРО
Роден 26 септември 1883
Робово, денес во Република Македонија
Починал 27 септември 1926
Беласица, денес во Република Македонија
Гоно Христов Манчев е револуционер, струмички војвода на Внатрешната Македоно-Одринска Револуционерна Организација.
[уреди] Биографија
Манчев е роден во 1883 година во струмичкото село Робово, тогаш во Отоманската империја. Завршува основно образование. Член е на ВМОРО од 1901 година и учествува во Илинденското востание. До 1912 г. е курир на ВМОРО. По возобновувањето на ВМРО после Првата светска војна од 1921 до 1923 г. е струмички помошник војвода, а од 1924 г. е самостоен војвода во Струмичко.
Загинува во 1927 година во месноста Коџа баир во планината Беласица во судир со српски чети.
----------------------------------------
Димитар Матлиев е роден во Охрид. Познат активист на Револуционерната организација.
Во Илинденското востание учествувал како началник на голем четнички одред, водејќи повеќе борби со турскиот аскер и башибозук.
------------------------------------------
Михаил Апостолов Рајнов (бугарски: Михаил Апостолов Райнов), нарекуван Попето, е подофицер од бугарската армија и деец на ВМОРО.
Михаил Апостолов е роден во село Горна Дикања, Радомирско во 1871 година. Израснува во многу сиромашно семејство. Мајка му умира и татко му го праќа во Софија, за да учи. Ја служи воената служба во кавалеријата – 1-ви коничен полк, и стигнува до чинот подофицер. Ја напушта армијата и станува стражар во конична полиција во Софија. Во 1895 година, кога Македонскиот комитет во Софија ја организира четничката акција во Македонија, тој ја напушта стражарската служба и тргнува со четата на поручник Петар Начев. По четничката акција се враќа во Софија. Се сретнува со Гоце Делчев, кој во тоа време ги организира првите чети на Внатрешната организација, кои треба да влегуваат во Македонија. Гоце Делчев решава да привлече бугарски офицери во ВМОРО, за да го издигне нејзиниот авторитет пред населението и за да ги подобри бојните способности на четниците. Михаил Апостолов – Попето и Марко Лерински, а малку потоа и Христо Чернопеев и Атанас Бабата се првите бугарски подофицери во ВМОРО.
[уреди] Години во ВМОРО
Михаил Апостолов станува првиот војвода на агитационо-организаторска чета. Во неговата седумгодишна дејност, во неговата чета како негови ученици минуваат редица дејци на ВМОРО како: Михаил Герџиков, Никола Дечев, Петар Јуруков, Делчо Коцев, Петар Самарџиев, Никола Жеков, Атанас Бабата, Андон Ќосето (помошник-војвода на четата), Крстјо Б’лгаријата, Гоне Бегенин, Трајко Јотов, Иван Варналијата, Иван Наумов Алјабака и други. Во четата за 3-4 месеци бил и Христо Чернопеев, кој подоцна предводи сопствена чета.[1]
За прв пат како војвода на ВМОРО влегува во Македонија во 1897 година, а неговата чета е од 7 души. Сите се од слободните делови на Бугарија и имаат воена подготовка: Васил Иванов Чочов – постар подофицер од 1-виот пешадиски полк, Александар Маринов од Пловдив – ученик од унтерофицерското училиште, Филип Григоров, ученик од истото училиште, Николај Петров, унтерофицер и други. Четата како реон на дејствување го има Малешевско, но дејствува и во Кочанско, Радовишко и Струмичко.
На 20 јули 1897 година, заедно со четата на Гоце Делчев убиваат четири черкези во село Бујковци. На 14 септември 1897 година Михаил Попето го одвлекува богатиот турчин Наз’м бег од Струмица. Во 1898 година четата на Попето, веќе од 13 души, ги обиколува Серско и Кукушко. Во 1899 година Михаил Попето ги обиколува Воденско и Ениџевардарско. Четник кај Попето бил и Михаил Чаков – учител, кој од 1901 до 1908 предводи различни чети во Македонија.[2] Во февруари 1900 година преминува низ село Оризарци, Гевгелиско, а неговата чета во тоа време брои 15-20 луѓе; подоцна во летото се префрла во Кукушко. Води борби со турски вооружени сили до село Д’мбово, во Кожув планина и на други места. Во истата година како апостол, продолжува да ја обиколува Македонија, овој пат во Тиквешко.[1]
На пат од Кукушко кон Петричко на 21 март 1902 година четата на Михаил Апостолов е фатена од силна турска потера и влегува во борба со неа меѓу селата Чугунци и Гавалјанци, Кукушко, во која војводата Михаил Попето загинува. Погребан е во дворот на црквата во Гавалјанци.
[уреди] За него
“ Од тој простодушен апостол истекуваше чист идеализам, себепорекнување, смел организаторски дух, човекољубие и сеотдајност. Седум години непрестано тој беше на својата позиција, гол, бос и испокинат, гладен и жеден, беше како стражар на својата позиција.
Попето е најголемиот по значење ученик на Делчев. Тој е првиот војвода на агитационо-организаторска чета. Мих. Апостолов Попето е шоп од Софиско
---------------------------------------------------
Штерјо Михајлов
Од Википедија, слободна енциклопедија
Скокни на: навигација, барај
Штерјо Михајлов
офицер од Бугарија и деец на ВМОРО
Роден 1856
Дебар, денес Република Македонија
Починал 27 декември 1911
Рила, Бугарија
Штерјо Михајлов, наречен Штерјо Влаха или Спиро, е офицер од Бугарија и деец на Внатрешната Македоно-Одринска Револуционерна Организација.
[уреди] Биографиja
Михаjлов е роден вo 1856 година вo град Дебар, тогава во Отоманската империја. Тоj е едeн од организаторите на подготвуваното востание во Разлошко во текот на 1876 година. Доброволец е во избувнатата подоцна во текот на истата година Српско-турска војна. Во 1877 година влегува како доброволец во Бугарското ополчение и се бори во Руско-турската војна во 4-та рота на 4-та дружина. За храброст е унапреден во унтерофицер и е награден со орден „Свети Георги“.
После Берлинскиот договор, според кој Македонија останува во Османската империја, по време на Кресненско-Разловечкото востание Михајлов е војвода на зборната чета во село Долно Драглиште.
Во 1885 година е доброволец во Српско-бугарската војна, во којашто добива орден „За храброст“. После војната се вселува во село Рила и ги подпомага четите на Внатрешната Македоно-Одринска Револуционерна Организација.
Умира во Рила, во 1911 година.
С КОЕТО БУКВАТА "М" СЕ ИЗЧЕРПА
|
карам все по азбучен ред - още! буква М [re: бyrapckиekoнoмckитиr]
