Ето, между другото, друго македонско мнение за Яне Сандански. Другата крайност - малко за туширане на глазурата, с която е захаросан в Непокор и от Цветаноски.
ПРЕИСПИТУВАЊЕ НА УЛОГАТА НА ПИРИНСКИОТ ЦАР
Појавата на крајно субјективниот однос кон името и (не)делото на Јане Сандански, особено по Втората светска војна, па се до денешни дни, се должи пред се на општите карактеристики на заплетканиот балкански политички живот. Противречните моменти од неговиот житејски пат и дејност создадоа претпоставки за нивно тенденциозно толкување и исполнување при одделни политички сфаќања, пред се за аргументација на тотално искривоколчени факти од нашата понова национална историја, зашто од страна на послободните историски пера се направени интересни научни откритија, коишто наполно го демитологизираат ликот на серскиот војвода, осветлувајки го онака каков што всушност бил со сите негови идеолошки зигзаги и катастрофални политички провали. Бившиот горешт бугарски врховистички четник Јане Сандански не бил меѓу основачите на ВМРО, но затоа тој со неговата команија прв ги напушта крвавите Илинденско-преображенски собитија во 1903, оглавувајќи ја дезертерската маса на Серскиот округ. Има некои политички грешки коишто историјата никогаш не ги простува, поради нанесените пакости кои беа само израз на кариеризмот на патолошки амбициозниот Јане Сандански, чие срамно дезертерство е реално суштествувачки и неспорен историски факт, кој нема никакво оправдување пред судот на историјата. Откако Јане Сандански по насилен пат се наложува за апсолутен господар во Серскиот округ, наголемо поткрепуван од „младотурците“, соживувајќи се со ролјата на некаков „шеф“ на ВМРО, тој започнал да установува и средби со руско-грчко-српската политичка полиција уште во предвечерјето на убиството на Борис Сарафов и на Иван Гарванов. Демагогијата на „пиринскиот цар“ и неговиот примитивен начин на прифаќање на социјалистичките идеи, под влијание на Димо Хаџи Димов и на анархолибералот Николај Харлаков, отишле дотаму што тие постојано се обидувале да ја компромитираат дејноста на четничкиот институт (создаден за борба против здружената српско-грчка оружена пропаганда во Македонија) формиран од корифејот Гоце Делчев. Точно тие мотиви, како и заговорите и репресиите против членовите и раководителите на ВМРО, крунисани со ѕверскиот акт на физичката ликвидација на драмскиот војвода Михаил Даев, Сарафов, Гарванов и на многу други, премногу јасно ги покажува срествата и патот на неговата мегаломанска цел - лидерство во организацијата. Во своите амбиции Јане Сандански не се запирал пред ништо, па така го ослабувал ослободителното движење во поробените македонско-одрински краишта и со дотогаш непознатата појава - братоубиството. Санданистичката струја и нејзината дејност го породи и националниот сепаратизам, чијшто надворешнополитички верују и нивната „Народна федеративна партија“ беше фалшива балканска федерација, магливи идеи осуштествени во практика со создавањето на гнилата кралска Караѓорѓева Југославија и Тито-комунистичката СФРЈ, давајќи ги своите отровни плодови дури и денес. Од тие прични, трагикомичен е обидот Јане Сандански да се претстави како образец на општествен деец, кој едно време дури и директорувал во некој бугарски затвор.
Христо МИХАИЛОВ
Прилеп
Редактирано от icel на 11.05.05 16:27.
|