Mi, Bugari, ostali
Čak i Bugarska ima more; oj Srbijo, šta si dočekala, uzvikuje junak jednog domaćeg, jako gledanog TV serijala – ne tako gledanog kao „Farma“, mada ne mnogo vrednijeg.
Tačno, tragična je istorija Srbije, negdašnje pomorske velesile; flote sa srpskom zastavom plovile su svetskim morima... Ta, budimo ozbiljni.
Nismo nikada imali ozbiljan izlaz na more, čak ni u srednjem veku, čak ni u vreme Srbije kao sile u zenitu, u vreme istorijskog i mitskog cara Dušana. No, ako bismo o tome više znali, i Bugarsku bi više poštovali.

Uzajamni prezir i osećaj inferiornosti prema Zapadu jeste usud balkanskih naroda, ali problem je u tome što nismo ni bolji ni gori od drugih. O bugarskoj istoriji ne znamo ništa, ali imamo ideju da su glupi primitivci, divljaci. Kao i oni o nama, da se ne lažemo.

Reći nekom Srbinu da je bugarska država tokom većeg dela srednjeg veka na Balkanu igrala značajniju ulogu nego Srbija ravno je nacionalnoj izdaji, ali jeste (ne)prijatna činjenica. Bugari su imali dva carstva – mi jednoga cara; otimali su se za Beograd sa Mađarima, grad koji su srpski vladari, kralj Dragutin i despot Stefan, dobijali od mađarskog kralja kao njegovi vazali na doživotno uživanje.

Možete mi verovati ili tragajte po knjigama istorijskim. Takva su bila vremena. Kao što su bila i ona vremena kada smo učili o Samuilu, navodno makedonskom caru. Izgleda da Vizantinci nisu znali protiv koga su ratovali jer su pobednika nad dotičnim prozvali Bugarooktan, ubica Bugara. Posle je njegov naslednik žive spalio sve stanovnike Varne ne bi li stekao naziv ubice Romeja, tj. Vizantinaca. U jugoslovenskoj, tj. makedonskoj priči, jedan stari nacionalizam je iz političkih razloga zamenjivan novijim.
Ali, nakon priče krvi i krvoproplića, bilo je tu umetnosti, rukopisa i fresaka kojim se i mi i Bugari s razlogom ponosimo. I mi i oni, istaknimo. Dva velika pisca srpske srednjovekovne književnosti o kojima uči svaki student, Grigorije Camblak i Konstantin Filosof, jesu Bugari. A ni Sveti Sava nije slučajno umro poštovan u Velikom Trnovu, srednjovekovnoj prestonici slovenske i pravoslavne kulture. Probali su je zvati i Trećim Rimom, dakle istinskim nasledateljem hrišćanskog carstva.

Umalo da zaboravim: ćirilica je nastala negde oko X stoleća u Preslavu, prestonici kulture Prvog bugarskog carstva, nazvana tako u čast svetog Ćirila, izumitelja glagoljice.

Neka dva stoleća kasnije prešla je i u Srbiju, kasnije u Rusiju, potom i dalje, recimo do bosanskih franjevaca, Bosne srebrne, na užas hrvatskih nacionalista.

Istorija je puna čudnih priča – samo je treba poznavati.

Съдържаниет е скрито
Влезте за да го видите