Што научивме оваа недела: Македонија, „поарчена“ кауза за Бугарија
Жарко Јорданоски
Пред 2 дена


Жарко Јорданоски. / Фото: Слободен печат
Треба да се читаат бугарските весници. Она што трезен политичар го мисли, тоа весник, пијан од национализам, отворено го пишува. Треба некој во МНР да ги собира тие „бисери на омразата“ и да им ги преведува на странските посредници, за да сфатат што е заднината на целиот тој циркус.

Додека ние сме (пре)окупирани со локалните избори (за што не можам да пишувам поради изборниот молк), многу интересни работи се случуваат во македонско-бугарскиот спор, поточно во бугарската блокада на Македонија на патот за нејзиното интегрирање во ЕУ.

Од изјавите на Румен Радев, а потоа и од подзаборавениот ни Бојко Борисов, кој на следните избори изгледа ќе се поврати од политички мртвите, јасно е дека Бугарија итно го менува фокусот на својот атак врз Македонија. Наместо досегашната приказна за „крадење на бугарската историја“, која, барем според зборовите на Радев, не поминува во европските престолнини („Не ни разбирав“), сега во преден план се исфрла состојбата на Бугарите во Македонија. Прво Радев, а потоа и Борисов, имаа средби со претставници на грст декларирани Бугари во Македонија, организирани во неколку културни клубови и една партија, за од нив да се направи „случај“.


Европејците, вели Радев, „тука ни разбирав“. За таа цел е ставена во погон и пропагандната машинерија во Бугарија, за тоа колку се угнетени, маргинализирани, дури како што рече еден од присутните на тие средби, се чувствувале како „фантоми“ во Македонија.

Истата „европејска“ Бугарија, која не признава никакви малцинства, ни во Устав ни во практика, ќе нѐ тормози со прашањата за бугарско малцинство во Македонија, и тоа, според Радев, „ќе ѝ помине“ кај европските моќни арбитри. Ќе нѐ тераат „фантомите“ да бидат наброени во нашиот Устав!

Нема проблем, но промената да стапи во сила на денот кога ќе влеземе во ЕУ. Зошто? Па, поучени сме од Преспанскиот договор, ете затоа. Друго ќе беше да се договоревме така и за промена на името, но премногу верувавме на туѓиот чесен збор.

Ќе биде интересно кога ќе излезат резултатите од пописот да се види дали Бугари во Македонија има, на пример, повеќе 200-300. Бугарија ќе се повикува на своите 80-90 илјади издадени пасоши на македонски граѓани, кои оставиле изјави, црно-на-бело, дека се со бугарско потекло. Ќе тврди дека на тие македонски граѓани им е многу страв во Македонија слободно да се изјаснат! Европејците тоа може да го голтнат како „доказ“ за наводната неподнослива состојба на Бугарите во Македонија. Како да им објасниш дека многу наши граѓани се спремни да лажат за да добијат пасош, кој ќе им овозможи да заминат на печалба во некоја европска земја? Ќе испаднеме лажговци, како нација. Незгодна позиција, ако лажеме за тоа, за што друго лажеме?

Бугарите, пак, кои цело време тврдат дека Македонците лажат за сè и сешто, сега ќе мора да го тврдат обратното – дека не лажат, ама само кога даваат изјави дека се со „бугарски произход“!? И така ќе западнеме сите во логичкиот парадокс на Пит Криќанецот, кој велел дека сите Криќани лажат! Аристотел нека ни е напомош!

Оружјето што молчи и омразата што вреска
Бугарскиот печат деновиве, како никогаш порано, е преполн со антимакедонски текстови полни со омраза, исмевање, повици на „војна за Македонија“… Додуша, дипломатска (војна), ама безмилосна и исцрпувачка. „Петтата војна за Македонија е во тек – ни чекор назад!“ – пишува егзалтирано софиски „Труд“, инаку гласило на бугарските социјалисти, наследници на КПБ. „Затоа што тоа не е војна за минатото, туку за политичката иднина и сопственоста врз географскиот регион Вардарска Македонија на чија територија денес се наоѓа апсурдната држава творба Република Северна Македонија“.

Каде се загубија муабетите за добрососедство и против говорот на омраза? Или тие се асиметрични, важат само за македонската јавност?

А што да каже човек на ова: „Денес Бугарија води отворена политичка и дипломатска војна околу прашањето за историската вистина за Македонија. Да, оружјето моментно молчи, но официјалната позиција на нашата држава не е поместена ни за јота од времето на војните за обединување – Македонија е бугарска земја!“ … Што сè нема тука, закана со оружје, (кое во овој момент молчи…), територијални претензии, иредентизам, повик за „аншлус“… Треба некој во МНР да ги собира овие „бисери на омразата“ и да им ги преведува на странските посредници, да сфатат што е заднината на целиот тој циркус.
Треба да се читаат бугарските весници. Она што трезен политичар го мисли, тоа весник, пијан од национализам, отворено го пишува. Некогаш многу поучно: „Ако сега допуштиме нереформираниот и изграден на целосно антибугарска основа ‘македонски идентитет’ да влезе во ЕУ како полноправен член, каузата Македонија ќе биде потрошена (‘поарчена’ – м.з.) без никаква можност да го отвориме тоа прашање во иднина. Македонија ќе остане за нас затворена страница засекогаш“ – го кажува „Труд“ за Бугарите „најцрното сценарио“.

Тоа нам треба да ни покаже каде ни е целта – точно таму, во ЕУ, како полноправна членка, со македонски идентитет! Секогаш треба да се слушаат противниците, тие најдобро знаат кој е вашиот најдобар потег.

Вишата сила и малигните актери
Се прашуваме сите има ли чаре, има ли начин да се излезе од лавиринтот во кој нѐ стави Бугарија? И од каде може да дојде спасот?

Често помислуваме, ако не може да се разбереме со Бугарите, а нивните позиции не оставаат простор за разбирачка, да кренеме раце и од ЕУ и од сè! Очигледно, нашето елементарно право да бидеме тоа што сме, и нашиот јазик да го нарекуваме како што го нарекуваме, не е доволен аргумент за демократска и цивилизирана Европа да им стави крај на бугарските националистички каприци. Што може да очекуваме од друштво кое ги гази своите прокламирани принципи, а не ги почитува ниту своите директни ветувања кон нас? Налет таква Унија, налет сè, помислува човек. Но, токму тоа е она што најмногу им одговара на Бугарите – прашањето за Македонија да остане отворено, вон контекстот на ЕУ.

Сепак, сè погласно се јавува една „виша сила“ која не мисли да ја трпи оваа балканска неизвесност во недоглед. На оваа тема, како што пренесоа медиумите, деновиве во Претставничкиот дом на САД зборувал Бил Китинг, за нас помалку познат, но нималку неважен претседавач со Поткомитетот за Европа на Комисијата за надворешна политика на САД. Тој го квалификува Западниот Балкан како геостратегиски регион од витално значење за мирот и стабилноста на Европа, а со тоа и на западниот сојузнички блок. Дали е во прашање хипербола? Дали тука западниот одбранбен систем чувствува слаба точка во случај на некои тектонски прегрупирања на светската геополитичка карта, кои почнаа со американското повлекување од Авганистан, а продолжуваат со напнатоста во Индопацификот и околу Тајван?

Според неговото излагање, се чини, не е во прашање само стилска фигура. Китинг сугерира дека во регионот делуваат „малигни актери“ кои сакаат негова дестабилизација, пред сѐ Русија и Кина, кои делуваат на различни начини, но со иста дестабилизирачка цел: Русија, преку ширење дезинформации и спречување секакви напори кон евроатлантските интеграции, а Кина преку инвестициска и коруптивна инфилтрација во големи инфраструктурни проекти.

Балканот, се наметнува заклучок, уште еднаш, по којзнае кој пат во историјата, е полигон на кој се пресекуваат интересите и амбициите на најголемите светски сили. А таа работа, од една страна, загрижува и плаши, а од друга, влева надеж. Обезбедувајќи ги своите позиции на овој дел од светот, САД има насушна потреба да „го реши“ Западниот Балкан, а во тој пакет ние сме дури и најлесниот проблем.

Бугарија чувствува кон каде дува „големиот ветар“ и знае дека не може долго да оди наспроти него. Можеби навистина некоја Виша сила ги чува Македонците?

Съдържаниет е скрито
Влезте за да го видите