Prepecatvam edna interesna statia ot vestnik "Nova Makedonia",do skoro stozer na komunisticeskata propaganda v Makedonia.Statiata e ot poslednia saboten broi.Zasluzava si da se procete za etniceskata vrazka mezdu makedonci i hrvati,kakto i otkas ot piesa postavena v teatrite v Hrvatsko prez 1995 godina,v koito stava vapros za srestata na Konstantin Miladinov i episkopa Strosmaier,izvesten s poziciata si za bulgarite v Makedonia. Priatno cetene Hrvatsko - makedonskite odnosi niz vekovite Zaednicki etnicki jadra ____________________ Iako hrvatskiot i makedonskiot narod imaat poteklo od zaednicko etnicko jadro, mezdu niv se javuvaat nekoi razliki vednas po doaganeto na Balkanot Pisuva: Blagoja JOVANOVSKI Godina 1860 (Se slusa cukane na vleznata vrata i Tordinac izleguva. Nabrgu se vraca). Dojde mladiot Konstantin Miladinov... Vetivte deka ce go primite. Strosmaer: neka vleze. Konstantin: Falen Isus, vase prevoshodstvo. Strosmaer: Navek. Konstantin: Neizmerno sum vi blagodaren, sto me primivte, sto ce me soslusate... Mozebi i molbata ke mi ja uslisite. (Biskupot mu go dava prstenot da go bakne i go pottupnuva po ramenicite). Strosmaer: Sedi, sine, i kazi sto te maci... Ovoj so nas e mojot brat po vera, Racki. (Racki i Konstantin kimnaa so glavite). Konstantin: Eve so godini se skitam od nemilo do nedrago, od Kiev do Moskva i Petrograd barajki dobrotvor koj bi mi gi pecatel narodnite pesni koi sme gi sobirale jas i brat mi. Strosmaer: A sto velat brakata pravoslavni? Konstantin: Tie sekogas mi ja pokazuvaa portata sto na ulica vodi. Strosmaer: Slusam deka si protivnik na primaneto na grkokatolickata vera kaj bugarskite pravoslavci... Konstantin: Vistina e... No, vi se obracam vam kako najgolem katolik oti cuv deka na vasata misia ima mesto i za brakata od druga vera i deka za vas e knigata iznad verata i iznad politikata. Strosmaer: Dobro si slusnal... A cii se tie pesni, Konstantine? Konstantin: Pesnite se makedonski, narodni... sobrani najmnogu od Makedonija, od ohridskata oblast... Zbornikot bi go imenuval Bulgarski narodni pesni od brakata Miladinovci, Dimitrija i Konstantina... Na makedonski jazik bi gi pecatel. Avtorat e clen na MANU -makedonska akademia na ucenjeto vse pak Strosmaer: Kolku gi ima? Konstantin: Sestotini sedumdeset i cetiri... napisani se so grcki bukvi. Ama jas bi gi pecatel na kirilica... Strosmaer: Pecati gi, brate, na kirilica... i pecateneto vo Zagreb ke ti go platam... Kaj mene vo seminarot ima mesto, sedi i raboti! Konstantin: Blagodaram. Neka Gospod vi plati, gospodine biskupe.(episkope) Strosmaer: Na toa i se nadevam, Konstantine. Jas plata za sebe na onoj svet ocekuvam. (Konstantin se pokloni i izleze). Izvadok od dramata Zlatoust, ili tazen dom na hrvatskiot osiecki pisatel Stjepan Tomas,premierno izvedena na 4 fevruari 1995 godina vo osieckiot HNK. Ni vo Hrvatska, a ni vo Makedonija dosega mnogu ne se zboruvase ili pisuvase za hrvatsko-makedonskite odnosi niz vekovite. VEKOVNI VRSKI Bidejki ni denes ne mozeme sosema tocno da utvrdime koga mezdu Hrvatite i Makedoncite zapocnale prvite takvi odnosi ili vrski, jas kako istoricar bi se obidel barem priblizno da ja iznesam svojata pretpostavka - a toa e deka, iako za toa direktno srednovekovnite izvori nisto ne govorat - tie zapocnaa vo devettiot vek, rece akademik Stjepan Antoqak, clen na HAZU i na MANU, na osnovaskoto sobranie na Hrvatsko-makedonskoto drustvo, na 26. oktomvri 1993 godina vo Zagreb, cij pretsedatel e toj. Toa e vreme koga vo Hrvatska vladee knez Trpimir (845-864) i bugarskiot kan Boris (861-869), koj vladeel i so eden del do Makedonija. Makedonija, kako centralna zemja na Ilirite, stanuva raskrsnica od kade sto hristijanstvoto ke se siri na Zapad, Jug i Sever. Taa vleze i vo biblijata, zasto patistata na apostolot Pavle vodele niz Makedonija. Hrvatskiot i makedonskiot narod pred mnogu vekovi se priklucija vo preselbite vo potraga po nov zivoten prostor. Dalecnite predci na denesnite Hrvati i na Makedoncite se najdoa vo grupata na juz`noslovenskite plemina koi gi izbiraa teritoriite na mosnata i bogata Vizantija, odnosno Balkanskiot Poluostrov iako hrvatskiot i makedonskiot narod poteknuvaat od zaednicko etnicko jadro, mezdu niv se javuvaat izvesni razliki vednas po doaganjeto na Balkanot. Hrvatite mosne brzo osnovaat, drzava, donesuvaat zakoni, ja razvivaat kulturata, knizevnosta, prifakajki go hristijanstvoto i se otvoraat sprema svoite zapadni sosedi oblagodaruvajki se so nivnata kultura i se afirmiraat vo evropski razmeri. Makedoncite odat po sosema poinakov pat. ULOGATA NA PORFIROGENET Golem del od Makedonija veke vo devettiot vek bil pod vlast na bugarskata drzava. Od najrani vremina na svojata istorija, makedonskiot narod pocnuva so svoeto povekevekovno tragane po zagubeniot identitet i pravoto da stane narod, golgotata, koja, za zal, ke potrae se do 20 vek. Vo vrska so Hrvatite, interesen e eden kuriozitet pod nazivot: Makedonija. Imeno, vizantiskiot car - pisatelot Konstantin Porfirogenet, clen na makedonskata dinastija na carigradskiot prestol (912-959), ja napisal: Istorija na Hrvatite, kako sto veli samiot vo svojot glasovit del De administrondo imperia, sto malku e neobicen nastan za ovoj period vo koj ziveele i od nego se opisani i drugi narodi, na primer, Ungarcite, Srbite, Bugarite, a toj sepak resil prv da ja iznese istorijata na hrvatskiot narod od pocetokot na sestiot vek do 959 godina vo vremeto na vladeeneto na Simeon. Odnosot na Hrvatite sprema Makedoncite e nejasen a na Bugarite sosema odreden ke stane duri i prijatelski, za vreme na vladeeneto na car Samoil, cij drzaven centar bila Makedonija, odnosno Prespa i Ohrid, e sodrzajno pobogat. Imeno, samoilovata koncepcija bila da se protera Vizantija od Balkanot i na urnatinite na taa vlast da se sozdade Regnum Sclavorum. Za taa cel prvo Samuil ja podlozil pod svoj skeptor Dukqa i nejziniot vladetel, idniot zet Vladimir, gospodar na Crvena Hrvatska na Dukqa, a potoa kako vihar minal niz cela Dalmacija preku Ulcin, Kotor i Dubrovnik se do Zadar, i naskoro vednas se vratil vo svojata prestolnina Prespa. No, pritoa gi povredil granicite na Hrvatska, cij vladetel bil Stjepan Drzislav, ne samo sojuznik na Vizantija, tuku i zastitnik na rodninite na Samoil, koj pred negoviot bes naodzale zasolniste (tiho katce) vo dolinata na Split.