Четири заблуди за лавот како симбол на Македонија / Политика, Свят / Македония

Четири заблуди за лавот како симбол на Македонија

Автор: Дарко Ангелов

Следново не е колумна какви што се повеќето, каде што авторот изнесува субјективни мислења за факти. Текстот е само фактографско разобличување на големиот македонски срам: актуелниот државен грб и односот кон лавот како единствен историски грб на Македонија.

Заблуда број 1: „Актуелниот државен грб е веќе дел од традицијата на Република Македонија, бидејќи како таков постои веќе шест децении“.

Вистината е дека овој грб е наметнато решение со чисто идеолошки карактеристики. Се работи за грб кој е од типот на амблеми од Советскиот Сојуз. Грбовите употребувани од државите кои немаат социјалистичко уредување секогаш се изработуваат според строгите правила на научно-уметничката дисциплина наречена хералдика. Сегашниот македонски грб не поседува никакви национални, ниту сериозни државни карактеристики и не ги исполнува ниту минималните естетски вредности. Од преку дваесет поранешни социјалистички држави, единствено Македонија и тоталитарна Белорусија ги задржаа старите комунистички грбови. Сите други, вклучувајќи ја и Русија, ги вратија сопствените хералдички, историски грбови.

Заблуда број 2: „Лавот е партиски, а не симбол на Македонија“.

Вистината е дека лавот навистина се користи од страна на одреден број партии во Македонија, повеќето оние со предзнакот ВМРО. Но, лавот како симбол на Македонија има традиција уште од времето на антиката, подоцна верификувано во многуте европски колекции на грбови (грбовници) од средниот век, па сè до крајот на 19 век. Партиските симболи кои го содржат македонскиот лав имаат дополнителни стилски разлики. Употребата на лавот како дел од партиските обележја не значи негова партизација, како што употребата на шаховницата од страна на ХДЗ не го попречи враќањето на овој стар хрватски симбол како државен грб на Хрватска.

Република Македонија дојде најблиску до исправување на историската неправда со изоставувањето на лавот како државен грб во 1992 година кога Мирослав Грчев, активен член на СДСМ и поранешен градоначалник на Центар, ја изработи естетски најсоодветната сублимација на лавот како грб на Македонија како решение за државен грб на независна Македонија. Ова решение ги исполнува сите стандарди на хералдиката и се разликува од сите варијанти на македонскиот лав употребувани од некои партии во Македонија.

Заблуда број 3: „Лавот е бугарски а не македонски симбол“.

Ова е можеби една од најсмешните констатации со кои некои се обидуваат да укажат дека лавот, доколку стане државен грб, ќе биде аргумент за оние кои сакаат да постават равенство помеѓу етничката припадност на Македонците и на Бугарите. По таа аналогија, би требало да се искаже иста констатација и кога се работи за Србите, Албанците, Романците, Црногорците, Русите, Американците, Германците и десетици други нации кои го имаат орелот како државен грб; или за Норвежаните, Англичаните, Шкотите, Холанѓаните, Естонците... кои го имаат лавот за свој симбол. Лавот и орелот се најчестите хералдички симболи. Ретки се земјите кои непрекинато долго се идентификувани со еден ист симбол, како што е со Македонија и повеќе од две илјади години старата традиција на лавот како македонски симбол.

Заблуда број 4: „Лавот е симбол на етничките Македонци, но не и на останатите граѓани, како македонските Албанци“.

Повторно се работи за елементарно непознавање на хералдичките правила. Грбовите секогаш се симболи на определена територија, а не на етничка група. Затоа и во хералдиката целосното име кое се употребувало за овие симболи е всушност „земски грб“. Лавот е земски грб на земјата Македонија, а не само на етничките Македонци. Така, орелот е земски грб на Албанија и на сите кои живеат во неа. Според македонското законодавство, етничките заедници во државата имаат право да го истакнуваат нивното етничко знаме, паралелно со државното. Во скоро сите случаи, се работи за државното знаме на друга земја, како што е знамето на Република Албанија, како избран етнички симбол на македонските Албанци. Со последното решение Македонија овозможува максимално либерални слободи за истакнување на етнички симболи. Затоа, државниот грб треба да е единствениот историски, земски грб како симбол на сплотеноста на сите кои живеат на територијата на заедничката држава Македонија.

Тажно е што и по седумнаесет години независност сè уште немаме расчистено ниту со најелементарните белези на државноста, како што е државниот грб. Како да не ни е доволен срамот што како држава сме жигосани со квази-името БЈРМ, па поради нашата простодушност низ светот сè уште патуваме со пасош налик на Советскиот: со ѕвездата петокрака, класјето, афионот. Да не се чудиме тогаш кога од нашите негатори ќе слушнеме тврдења од типот дека Македонија е творба на Коминтерната.

За сите кои имаат искрена желба да се запознаат со историјата на лавот како симбол на Македонија, најтопло им ја препорачувам одличната книга од покојниот академик Александар Матковски „Грбовите на Македонија“ издадена уште во 1970 година.

Авторот е советник за соработка со Русија во Советот на Европа во Стразбур. Изнесените ставови се исклучиво негови ....защото е прикрит бугараш ...