|
„Абецедарот“ го предизвикува митот за монолитноста на грчката нација
Група националисти безуспешно се обиде да ја спречи промоцијата на македонскиот буквар во центарот на Атина
Од нашиот известувач
ДИМИТАР ЧУЛЕВ
Атина - Македонскиот „Абецедар“, буквар наменет за изучување на македонскиот јазик на македонските деца во Грција во дваесеттите години на минатиот век, официјално и дури по 81 година беше промовиран завчера во Атина.
„Ова претставува голем чекор за македонското малцинство во Грција во насока на слободната употреба и воведувањето на македонскиот јазик во грчкиот образовен систем“, изјави Панајотис Димитрас, претседател на грчкиот Хелсиншки комитет за време на промоцијата на „Абецедарот“ во просториите на Здружението на атинските новинари (ЕСЕИА) во центарот на грчката престолнина. Повеќе од стотина новинари и интелектуалци присуствуваа на овој чин, за кој Павлос Воскопулос, еден од лидерите на партијата Виножито, рече дека пред дваесетина или десетина години не ќе можеше ни да се замисли да се одржи во Атина.
Група од педесетина ултранационалисти од нелегалното движење „Хриси авги“ („Златна зора“) одржаа бурни протести пред зградата која се наоѓа на неколку стотици метри оддалеченост од грчкиот парламент. Неколку стотици полицајци опремени со шлемови и штитови и специјалци беа распоредени околу Здружението на атинските новинари, на чија адреса стигнувале сериозни и заканувачки пораки дека просториите ќе бидат демолирани и запалени, бидејќи биле отстапени за промоцијата што ја организираше Виножито и Грчкиот комитет на Европското биро за помалку употребувани јазици (ЕБЛУЛ).
Ситуацијата личеше на Солун од пред две години, кога националисти се обидоа да го спречат одржувањето на Конгресот на Виножито, и тогаш и завчера во Атина полицијата беше на ниво на задачата и се' до завршувањето на протестот се грижеше учесниците на собирот и новинарите безбедно да го напуштат местото.
„Преобјавувањето на речникот е од исклучително значење и, се надеваме, ќе биде сфатен како сигнал од грчката влада да го промени својот ригиден став спрема јазичната различност во Грција“, вели Атанасиос Парисис, претседател на Грчкиот комитет на ЕБЛУЛ, кој ги повика присутните скептици да отидат во населените места каде што живеат Македонци и да се уверат дека тие постојат.
Шефот на грчката дипломатија, Дора Бакојани, пред десетина дена негираше постоење на македонско етничко малцинство во Грција. Панајотис Димитрас, говорејќи дека во Грција не постои клима за јавно изнесување на етничката или јазичната различност, ги повика новинарите да направат репортажи не само меѓу Македонците туку и меѓу „Власите, Албанците, Циганите и да видите дали и како ќе ви одговорат“.
„Абецедарот“, замислен како прирачник, бил отпечатен во 1925 година под притисок на Друштвото на народите, кое и' наложи на Грција да обезбеди заштита на евидентното македонско малцинство во Грција. Прирачникот бил печатен со латинично писмо и од исклучително значење и денес е тоа што претставникот на грчката влада, извесен Василис Дендрамис, тогаш пред Друштвото на народите објаснил дека изборот букварот да биде со латинично писмо е поради тоа што за грчката влада македонскиот јазик не е ниту грчки ниту српски. Но, Грција никогаш докрај не ја исполни оваа обврска. Целиот печатен тираж на „Абецедарот“ бил уништен во инсцениран напад на возот со кој бил развезуван, така што никогаш не стигна до рацете на македонското население.
Букварот сега е отпечатен во 2.000 примероци и одново со пари од грчкиот буџет, односно од тие 35.000 евра, кои Грција по одлуката на судот во Стразбур ги исплати за нарушување на човековите права поради забраната за истакнување двојазичен (и на македонски јазик) натпис пред Домот на македонската култура во Лерин. „Далеку сме од намерата со овој ’Абецедар‘ да го учиме македонскиот јазик – изјави Воскопулос – нашата цел е политичка, да го свртиме вниманието кон еден нерешен проблем и тоа токму тука во Атина, каде што е мозокот на грчкиот национализам (ако Солун е срцето на тој национализам). Оттука, од центарот на нашата држава, треба да почне идеолошката реформа“.
Дионисис Дусетис, интелектуалец и поранешен претседател на грчката експозитура на „Амнести интернешенел“, се согласува дека македонскиот јазик треба да биде признат и имплементиран во образовниот систем. Според него, екстремниот национализам погрешно го брани елинизмот. „Тоа што успеаја тие (националистите) е да се оспори името на северниот сосед“, вели Вусетис. „Ако има и 200 лица кои сакаат да зборуваат на поинаков јазик, ние не смееме да го оневозможиме тоа“, рече во еден момент Рихардо Сомеритис, поранешен новинар, во жестоката реплика на една провокација – ако не го разбирате тоа, имате проблем, но и ние како општество“. Тета Пападопулу, новинарка на „Елефтеротипија“, рече дека македонскиот треба да се признае како јазик, а не како дијалект, и дека нејзе како на граѓанин не и' пречи некој да зборува на поинаков јазик.
Георгиос Накрацас, иселеник од Мала Азија при големата размена на население меѓу Грција и Турција во 20-тите, а сега политички советник на партијата Европска слободна алијанса на која припаѓа и' Виножито, се сомнева дека грчкото општество е подготвено да прифати постоење етничка или јазична различност. „Но, ако кажеш дека некој не постои, тоа е фашизам“, вели Накразас. Според него, на патот на таа еволуција која, сепак, пополека се случува во Грција „стојат црквата, војската и образовниот систем“.
„Мојата определба како Македонец е политичка и верувам дека овој став околу почитување на различноста е битен за разбивање на митот за хомогеноста на грчката нација. Тој мит не и' дозволува на Грција да оди напред. До кога Грците ќе се гледаат во огледало со шлем на Перикле на главата како прогонуваат Турци, како се пресметуваат со Албанци кога репрезентацијата ќе изгуби со 1:2, а во последно време се замислуваат качени на Букефал. Тоа е надреализам во стилот на Дали кој не одговара на новото постнационално општество“, вели Павле Воскопулос. Според него, грчкото општество малку знае за оној дел од демократијата кој се однесува на правото на различноста. „Наша задача е да ги научиме“, вели Воскопулос.
|
Генкооооо..... Ухууууууууу !!!!!!!!
Генкооооо..... Ухууууууууу !!!!!!!!
