|
СЕ ВРАЌА ЖИВОТОТ ВО СЕЛАТА ВО ТИКВЕШИЈАТА
Моми Албанки за ергени Тиквешани
Во последните две години над дваесет Албанки својот брачен другар го најдоа во селата од Тиквешијата. Добро упатени тврдат дека границата ја минале повеќе од илјада девојки кои се омажиле во Прилеп, Битола, Де
За неполни две години дваесетина ергени од тиквешките села се ќердосаа со невести од Албанија. Ги доведоа во Бегниште, Сирково, Раец, Камен Дол... Ама сефтето беше во Дреново, селото во кое не знаат колку стари ергени има оти уште се немале пребројано. Маката си ја имаат уште од пред половина век. И по ослободувањето им недостигале моми, та оделе по невести во Србија. Сега си ги протегнаа нозете дури до Албанија.
Пуштиле прилепчани муабет оти таму жени бездруго ќе најдат, освен ако не се многу избирливи. Тие, пак, како што вели еден од нив, прекапани, си рекле оти назад без невести не си идат. Не дека Дреново е сал без моми, ама нив, ако не ги прелажеш на петнаесет години, после ни сенката нема да им ја видиш.
Пет млади Албанки се кандисаа да бидат дреновски снаи. За последната Тине, скоро дојдена, прикажуваат селаните најубава била. И учена. Македонскиот го зборувала најарно. Не успеав да ја видам. Дојдов во погрешно време - кога таа со својот Милан била на одмор во Охрид. Ама затоа, пак, другите ги начекав: Ќиро и Кристина Давчеви, Атанасе и Дрита Попови, Блаже и Ѓелина Илови и Орданчо и Афродита Петрови. Сите си имаат своја приказна, ама не ја кријат. Ја раскажаа за да ги натераат и другите ергени да си ја побараат што поскоро среќата.
Ланскиот март мразот го скрши 38-годишниот Ќиро Давчев. Му потшепнал вујко му од Драчево оти има сводник што ќе ја однесе неговата слика на бендисување во Албанија.
"Чекав три месеци, и стигна абер - наредена е, оди. Заминавме тројца со такси. На првиот му донесоа две жени: едната е олку години, другата е толку. Избирај, која ја сакаш, таа. Он не бендиса ниедна. Не му се женеше. На другото место се договорија. На третото место јас бев на ред. Се видоме, се бендисаме. За две недели дојдоа татко и и брат и да видат каде живеам, и после јас отидов и си ја земав", ни раскажа Ќиро.
Кристина дојде од Лежај во Дреново. Ја роди Тамара. И не се жали. Само се чуди зошто од државата добиле еднаш педесет евра за новороденчето и толку.
"Кај нас во Албанија на секоја жена и даваат по 100 евра месечно, се додека детето не наполни една година. Колку деца и да има, ќе добива по толку пари".
А таа сака да има четири. "Едно дете не е ништо", вели.
Атанасе Попов тргнал по невеста со мобилниот. Ја сликал, се вратил во три часот на ранина и и ја покажал на мајка си.
"Таа ја бендисав. Бев кај неа дома, а мајка и ми даде само едно јаболко".
"Е тогаш ќе ти ја дадат", му рекла таа.
И така било. Му ја дале. А таа ги изненадила колку вредна била.
"Нашата снаа до седми месец трудна гајбите со грозје ги креваше. Ние ќе и викаме, она - и јас можам. Ногу ни е добра. Ниту со човек се расправа ниту у човек оде. Тука, ако а оставиш денеска цел ден и вечера ќе направе, и бишки ќе гледа, и кози ќе гледа", раскажува свекрвата Калина. "Наша мома не ти ране бишки, чедо, нејќат да работат. Од кафана до кафана, од улица до улица. Виа се повредни, нема шо. Ногу души викат - ами од Албанија е. Та ја оти су од Македонија, та шо? Исто е. Жена су и ја и она".
Така цел ден може да ви прикажува свекрвата Калина, се додека не ја прекине осуммесечниот Трајче, внучето по кое и таа и нејзиниот сопруг се далдисани. Ја прашавме како се разбирале со снаата кога им дошла, а таа, ни стој ни чекај, ми кажа: "Уште одма почнаме да се разбираме. Атанаско и купи буквар и за една недела она јазикот го научи".
Кога се оженил Блаже Илов за Ѓелина имал 41 година. Едно одење - жена водење. Си ги стокмил човекот сите документи од дома, да не се шета по два-три пати до Албанија и назад, и си ја довел невестата. Морал само да почека да помине месец мај.
"Таму е адет кога се ројат пчелите да не ги мажат ќерките", вели.
Решил да се жени на трет ден Ѓурѓовден, а ја довел по празникот Св. Константин и Елена. Сега и се радува на петмесечната ќерка Христина, а ќе ги има вкупно шест. И синови и ќерки, ако даде господ.
"Ние сме шест деца, кај жена ми се шест. Каква е таа куќа без многу калабалак? Јас и на комшиите им викам - сите да си родите уште по едно, јас куќа со три деца не признавам".
А Ѓелина? Ѓелина си молчи и си работи. Пред некој месец си ја довела и сестра си Афродита, па така сега Блаже и Орданчо се баџанаци.
Допрва ќе биде весело во селото. А селото, машала, 900 жители. Останаа назад баеги ергени. Прво се чудеа, сега чекаат на следниот што ќе рипне.
"Чудни луѓе, не си ја сфаќаат работата сериозно. Наместо они да не молат да им помогниме, ние ги молиме да им доведиме жени", грлати се женетите .
Сите зедоа православни Албанки, католички, но признаваат дека за да доведеш жена, треба да имаш и пари.
"Џебот треба да ти е полн. Други те носат, ама ти плаќаш. Нафта, храна, албанска виза, документи. Сакаш-нејќиш, 300 евра треба да си носиш". Никој не остава пари кај девојката. Но никој и што ќе ти ја најде не ја бара џабе. Колку милуваш ќе дадеш, велат, па еднаш се жени човек. Токму затоа, за тие пусти пари, многумина се уште се неженети. На кој куќата не му е доправена, друг добиток ќе купувал, а еден од многуте женачката ја одложил за в година - сега морал да направи ремонт на тракторот.
Живот. Сиромаштија и надеж. И по некој лаф-муабет низ селото, колку да ги размрда селаните. Како последниот дека една од снаите Албанки е пак бремена. Носи тројка. Така ли е? Како ќе ги гледаат? Ќе помагаат ли сите? Муабетот, врти-сучи, пак продолжува со нив, со албанските невести. Матичарот во селото Трајче Стојанов вели дека многу побројни се во другите села. Ги има во Фариш, Камен Дол, Тимјаник, Бистринци, Раец, Тремник, Росоман, во Бегниште дури четири, во Трстеник три.
Вака го подполнуваме местото на смрдежот, гнидата , ........ соф.мак , за кога ќе дојде во МАКЕДОНИЈА на гости , да има кој да го пречека , да му чува куќата дедова , името дедово , .................
|
Македонски приказни :“ Обичам Татарка “
