време 25.11.2004
Албанците во Македонија годинава ќе го прослават Денот на независноста на Албанија, 28 ноември, со државни пари. Министерството за култура донирало 140 илјади денари за манифестацијата во главниот град наречена „Скопје прославува“, вели Аки Мустафа, член на организацискиот одбор за прославата од Здружението на еснафите. Директорот на тетовскиот Дом на културата „Ило Антевски - Смок“, Ејуп Махмути, пак, тврди дека не знае колку вкупно пари ќе одобри Министерството, но додаде дека тие ќе бидат префрлени во 2005 година затоа што буџетот за годинава е затворен.
Празникот ќе се слави во Тетово, во Скопје и во Куманово, каде што ќе бидат организирани свечени академии и културно-уметнички програми. Се очекува присуство на естрадни ѕвезди од Албанија.
Во програмата за одбележување годишнини на значајни настани и личности, подготвена од Собранието, овој празник не е предвиден.
Од Министерството за култура велат дека станува збор за културна манифестација, а не за прославување национален празник.
- Станува збор за културна манифестација што ќе се финансира со пари од Министерството, исто како и манифестациите на другите етнички заедници. Не станува збор за национален празник затоа што националниот празник на Албанија е 29 ноември - вели портпаролот на Министерството за култура Тодорче Тасевски.
На прашањето за каква културана манифестација станува збор, портпаролот Тасевски одговори:
- Не знам мислам дека станува збор за културна манифестација на која се прославуваат националните симболи.
Тој не знаеше ни по која основа Министерството за култура дава пари за таква манифестација, затоа што во програмата на Собранието не е предвидено прослава на 28 ноември, кога Албанија го слави денот на независноста, а на 29 ноември денот на ослободувањето.
На 28 ноември 1912 година Албанците во јужниот албански град Валона прогласија независност од турската империја кревајќи го албанското знаме.
Академикот Блаже Ристовски вели дека е неразумно финансирањето национален празник на туѓа држава.
- Ниедна разумна држава не може да слави празник на туѓи држави, а камоли да ги финансира. Тој ден е ден на независноста на Албанија - вели Ристовски.
Прославата ја организираат повеќе организации и институции.
Аки Мустафа од Здружението на еснафите потврдува дека покровител на манифестацијата е Министерството за култура.
- Ова е културна манифестација и нејзиниот датум случајно се совпадна со денот на независноста на Албанија. Повеќето уметници ќе учествуваат бесплатно - вели Мустафа.
Манифестацијата ќе почне утре, во Театарот на народностите, каде што ќе учествуваат ученици од средните училишта во Скопје. Следните денови уметниците ќе презентираат свои дела, по повод 25-годишнината од доделувањето на Нобеловата награда на Мајка Тереза. Вечерта ќе настапат и најпознатите актери од театарот во Тирана со претставата „Згрижен дом“. Таа претстава ќе гостува и во Тетово и во Куманово. На 28 ќе има дефиле на уметниците низ Старата чаршија, во соработка со Здружението на еснафите. Во овие денови дуќаните во чаршијата ќе бидат отворени до 22 часот. На 28 ноември вечерта ќе се одржи концерт во Театарот на народностите, каде што ќе гостуваат повеќе пејачи и културно-уметнички друштва.
Зуди Џелили од ДПА, член на собраниската комисија за култура, вели дека прославата на денот на албанското знаме не е влезена во програмите за одбележување значајни настани и личности за 2004 и 2005 година, ниту, пак, имало таков предлог.
- Сепак, Албанците и тие што живеат во Македонија секогаш го празнуваат тој празник. Тој ќе се прославува и годинава во општините каде што живеат Албанци. Така е отсекогаш. Празникот се прославуваше и во времето на комунизмот, па нема причина да не биде и денес така - вели Џелили.
Во Министерството за култура објаснуваат дека во повеќе соседни земји националните празници што ги прославуваат малцинствата или дијаспората, обично ги финансираат матичните држави. Така Македонија го финансира одбележувањето на македонските национални празници што ги прославуваат Македонците во Хрватска.
********
Стојан Андов: Славењето на 28 ноември нема врска со културата
Не знам кој е интересот на Министерството за култура да финансира такви прослави. Албанците постојано го слават 28 ноември како ден на албанското знаме, меѓутоа тоа повеќе не е албанско знаме, туку државно знаме на Република Македонија. Тоа се албански прослави со националистички изјави и нетрпеливост спрема другите - рече Стојан Андов, лидерот на ЛП, по промоцијата на неговата книга „Од мојот агол“ во Кавадарци. На прашањето како ја коментира најавената прослава во неколку града во Македонија, Андов додаде дека е чудно тоа што Министерството за култура решило да финансира прослава што нема никаква врска со културата.
- Нашата култура е оставена без финансиска поддршка од државата, многу дејности се во темелен застој, ова е само прослава со политички карактер и нема никаква врска со културата - смета Андов. Тој додаде дека државните институции ќе треба да проверат со чии пари е изграден Меморијалниот центар Блаце.
Б. К. Н.
|