|
Стоте дена на Владата
КАТИЦА ЧАНГОВА
Стоте дена на Владата на Хари Костов во ништо не се разликуваат со претходните 500 дена на Бранко Црвенковски. Нема реформски исчекор. Економијата е целосно запоставена. Премиерот Костов сў уште не почнал да го работи она што се претпоставува дека најмногу и го знае. Тој го признава тоа јавно.
Меѓутоа, вината не ја гледа во себе, туку во тие што ги наметнале темите за територијална организација, локална самоуправа, децентрализација и референдуми.
Дури и да е така, Хари Костов мора да си го постави прашањето: зошто тој и неговиот владин кабинет не ги наметнаа економските теми, туку се впушти во најгорливите политички прашања, а тоа се преговорите околу територијалните поделби и општински граници, теми на кои се изгореле и многу поискусни политичари.
Иако Владата е предлагач на законите, многу подобро ќе беше за неговиот имиџ ако оваа тема им ја препуштеше на Црвенковски и Ахмети, кога и онака тие одлучуваат за овие работи, а според некои сознанија, Црвенковски дури и се понудил да ја турка сам таа работа. Иако од стартот не се наметна како економски реформатор, што јавноста и најмногу очекуваше од него, премиерот Костов сў уште има сериозни шанси да го направи тоа, но сега се разбира ќе му биде многу потешко да влезе во реформски курс, бидејќи амбиентот околу референдумот веќе се создава. Премиерот Хари Костов сите свои активности во иднина дознаваме ќе ги насочи за разрешување на економската состојба и негување на реформски амбиент, без оглед на кампањата за референдумот. Само тоа може да даде извесна надеж дека Хари Костов се враќа на натпреварот, ако не - брзо ќе се пресели на трибините.
Меѓутоа, она што секој ден го гледаме во практиката е дека Владата на Македонија никако не може да избега од стегите на политиката во која е вклештена цели две години откако дојде на власт. Двајца премиери за 24 месеци, неколку ?проветрувања" на персоналниот состав, дузина стратегии за реформи во повеќе сфери... не помогнаа политичкиот курс да се пренасочи во јасна економска визија. Каква е моменталната ситуација, ако не биде одлучен Костов, политиката ќе биде духовна храна на посното македонско мени можеби уште една година. Дотолку повеќе што 2004 година, која државата ја почна со вонредни претседателски избори, ќе мора да ја финализира со задолжителен референдум за опстанок на 123 општини за кој се собрани 180.000 граѓански потписи, а во 2005 ќе земе залет за избори на нова локална власт.
Јавноста одамна сфати дека ветувањата за повисок стандард и нормална живејачка од легендарниот 15 септември се нереални. На крајот на двегодишниот кредит даден од граѓаните, оцената за Владата на СДСМ, ЛДП и ДУИ, не може да биде задоволителна. Црвеното алармно светло одамна е вжарено, но тоа како да не беше доволна опомена да се избегнат грешки во чекори. Луѓето се апатични, депресивни, нерасположени, несреќни, незаинтересирани. Извесно е дека прескапиот живот и сиромаштијата ќе се искомбинира со нови отпуштања од работа. Повеќе од загрижувачки симптом за власта, која мора да ги преиспита своите потези, бидејќи е пред сериозен тест на мерење на својот политички рејтинг, но и на својот капацитет за водење на државата.
Да почнеме од сегашноста. Дури и оние со најслабо помнење можат беспоговорно да потврдат дека оваа година е потрошена на децентрализација. Уште полошо е тоа што за овој процес на кој постојано нў потсетуваа и нў поттикнуваа меѓународните ?учители", можеме да кажеме дека ниту е почнат, ниту е завршен. Цела година Владата и Собранието, наизменично, како извршна и законодавна власт, беа во процедура за нормативно заокружување на локалните реформи како важен чекор за побрзо членство во европското семејство на народите. Се стартуваше со првичен предлог на територијалната карта и бришење на многу општини, следуваа реакции и плебисцити. Потоа стигна втората фаза и со неа огорченоста на стружани кои не можеа да прифатат разграничување и етнички дисбаланс на населението со кое Македонците од мнозинско население стануваат малцинско. Тие се ?одметнаа" сакајќи да живеат сами и независни, како Андора или Сан Марино.
Власта, која во нашиот парламентарен систем по осамостојувањето функционира коалициски, реши да не отстапи од договореното и без оглед на последиците да остане глува и слепа на жестоките бранови незадоволство. Клучните законски проекти од децентрализацискиот пакет, во добро уиграната машинерија: ?ние предлагаме-вие гласате", се истуркаа со силата на парламентарното мнозинство, но без волја на опозицијата, која остана на страната на народот. Проблемите уште повеќе се продлабочија, а во еден момент се заканија да излезат сосема од контрола. Многу функционери од политичкиот врв се непожелни гости во Струга. Поради децентрализацијата ни се случија апсурди, како Струшки вечери на поезијата во Скопје.
Сега сў е насочено кон референдумот. Законодавците и извршителите ќе паузираат повеќе од еден месец поради референдумската кампања.
Според реални претпоставки, сите ќе влезат во експлозивна кампања, едните за да ја задржат власта, другите за да ја соборат. А во тој конгломерат на политички огнови, партиски препукувања и одмерувања на силите пред избирачите, навистина тешко ќе се пробива определбата на премиерот Костов за развој на економијата. Многумина аналитичари сметаа дека токму 2004 година ќе биде посветена на македонската економија. Нивните очекувања беа дека премиерот Хари Костов, како економист со декларирана реформска волја, ќе се докаже во практиката. Но, политиката и овој пат се покажа посилна од економијата, која очигледно ќе почека некои други времиња, конечно, на Македонија да тргне напред. Оваа власт имаше шанса и можеше да ја искористи. Не го направи тоа и сў уште не го прави. Ќе има ли воопшто време да се коригира?!
Во сето ова политичко милје виси интергирањето во ЕУ. Власта нў уверува дека Европа ни е на прагот и дека имаме реални изгледи да го фатиме последниот воз во таа насока. Меѓутоа, на ова прашање не треба да се гледа изолирано од социјалниот, економскиот и демократскиот развој на државата. На Македонија, тврдат познавачи на оваа сфера, не и треба исполнување евростандард за да ја направиме задоволна Европската комисија во Брисел, туку за да го направиме сопствениот живот и сопствениот народ посигурен. Приоритетни се економскиот развој, зајакнување на правната држава, заживување на придобивките од слободниот проток на луѓе, добра и идеи... Не смееме да го поставуваме прашањето можеме ли тоа, туку како да го напоравиме тоа побрзо.
|
100 дена на Владата во ништо не се разликуваат со
