Сигналът е даден - всички се разписаха / Политика, Свят / Македония

Предметот за ОМО „Илинден“ - ПИРИН не е затворен во Стразбур

Советот на Европа ќе разгледува колку Бугарија ги завршила обврските од пресудата на Судот за човекови права

Од нашиот дописник
ТОНИ ГЛАМЧЕВСКИ

Стразбур - Во Советот на Европа во Стразбур се' уште официјално не е пристигната веста за повторното одбивање на регистрацијата на политичката партија на македонското малцинство во Бугарија ОМО „Илинден“ - ПИРИН. Одлуката на бугарскиот суд да не ја регистрира партијата речиси се совпадна со расправата во работната група за човекови права при Комитетот на министрите, каде што бугарската влада поднесе извештај за нејзиниот план за спроведување на двете последни пресуди на Европскиот суд за правата на човекот, со кои се бара регистрација на партијата на македонското малцинство.

Од дипломатски извори дознаваме дека Софија објаснувала оти се ангажирала и дека тоа ќе биде направено и дека се работело на тоа. Не е познато дали бугарските претставници во Стразбур не биле во тек со намерите на нивниот суд, што би требало да зборува за независноста на бугарското судство. Од друга страна, колку и да го тврдат спротивното највисоките бугарски раководители, најновата одлука на бугарскиот суд е во спротивност со пресудите на Европскиот суд за правата на човекот, кој претходните пресуди на бугарските судови при минатите обиди за регистрација на ОМО „Илинден“ и ОМО „Илинден“ - ПИРИН ги оцени едногласно како кршење на член 11 од Европската конвенција за правата на човекот, со кој е гарантирана слободата на здружување и собирање.

Бугарскиот премиер Сергеј Станишев летоска токму во Стразбур, во изјава која за „Утрински весник“ ја даде во Советот на Европа, рече дека „не е владата таа која што ги регистрира политичките партии и здруженијата на граѓани“. Односно, дека тоа е во надлежност на бугарските судови. Станишев и неговата влада сигурно дека добро знаат дека ако не се тие кои регистрираат, тогаш тие се обврзани да го гарантираат спроведувањето на одлуките на Европскиот суд за човекови права. Таа обврска бугарската влада ја има преземено со ратификацијата на Европската конвенција за правата на човекот.

Пред Комитетот на министрите каде што се следи спроведувањето на пресудите, планот за нивното реализирање го претставува претставник на владата, а не на судовите на земјата. Бугарската влада за претходните четири предмети, во кои беше констатирано дека го крши правото за слободно здружување и собирање на македонското малцинство, има поднесено извештај во кој тврди дека пресудите од Европскиот суд во Стразбур биле испочитувани и реализирани во целост. Под тоа Софија подразбира дека нивното преведување на бугарски јазик и исплатата на судските трошоци на тужителите е доволно за да биде испочитувана пресудата донесена во Стразбур, а дека нема потреба од регистрација на партијата. Но, кога ќе се погледне документот, за кој во октомври годинава се расправаше во телото за следење на пресудите при Комитетот на министрите на Советот на Европа, повеќе од јасно се гледа дека Советот на Европа, колку тоа и да не и' се допаѓа на Бугарија, очекува регистрација на ОМО „Илинден“ и ОМО „Илинден“ - ПИРИН како здружение или политичка партија. Следниот состанок на кој ќе се расправа за ова е закажан за 5 и 6 декември годинава. Дотогаш бугарската влада ќе треба да достави „план за акција со кој ќе бидат опфатени општите и индивидуалните мерки за да се спречат слични кршења на правата кои произлегуваат од Европската конвенција и регистрација на организацијата ‘Илинден’ како политичка партија и/или здружение“, стои во кратката информативна нота на Комитетот на министрите.

Овие барања упатени до Софија се достапни на Интернет-страницата на Комитетот на министрите на Советот на Европа, исто како и текстот од пресудите донесени во полза на ОМО „Илинден“ и ОМО „Илинден“ - ПИРИН. Значи, предметите заведени под броевите 59489/00 и 59491/00 се' уште не се затворени во Стразбур.

Во интерес на заинтересираните страни, во случајот членовите на ОМО „Илинден„ и ОМО „Илинден“ - ПИРИН е да го информираат генералниот секретар на Советот на Европа и Комитетот на министрите со најновата ситуација. Од друга страна, ако мисијата на Македонија не покажеше интерес за последниот предмет, и тој ќе беше затворен како што беа затворени претходните.

Елеонора Петрова-Митевска, амбасадорката на Македонија при Советот на Европа, околу овој случај ни изјави: „Реагиравме за овој случај. Кога се разгледуваше случајот на ОМО ‘Илинден’, добивме уверување од бугарската страна дека работите одат во позитивна насока и дека тие се подготвуваат за разрешување на ова прашање. Кога случајот ќе дојде на разгледување во работната група за човекови права или во Комитетот на министрите, тогаш мисијата на Македонија во Стразбур ќе реагира повторно за да се имплементираат одлуките на Судот за човекови права“.

Бугарските раководители, кои иако се кријат зад европската максима дека „судските одлуки не се коментираат“ се под притисок на Советот на Европа. Тие ќе треба да го објаснат целосното неспроведување на пресудите на Судот за човекови права во соодветните предмети кои се однесуваат на македонското малцинство во оваа земја. Претходно од владата на Софија беше побарано да ги објави и достави до сите надлежни судови во Бугарија пресудите кои беа донесени во полза на ОМО „Илинден“ поради одбивањето на регистрацијата на ова здружение и партија. Со тоа тие ќе се запознаат со обврските кои ги имаат кон Европската конвенција за правата на човекот, односно правото на овие здруженија или партии да бидат регистрирани.

Гинтер Довен, кодиректорот на Европската слободна алијанса, во која е поканета да членува и нерегистрираната партија на македонското малцинство во Бугарија, е убеден дека притисоците врз Софија ќе дадат плод, како што беше и случајот со партијата на македонското малцинство во Грција „Виножито“. „Во 1994 година, ситуацијата беше слична во Грција со ’Виножито’, нивната регистрација беше одбивана со години. Но, по притисоците и бројните писма што ги испративме, Уставниот суд на Грција ја прифати кандидатурата на ’Виножито’ пет дена пред европските избори во 1994 година“, вели Довен за „Утрински весник“.

Според Довен, кој во септември заедно со шпанско-каталонскиот европратеник Жуан И Мари ја посети Бугарија за да се запознае со ситуацијата на македонското малцинство со ваквото однесување, Бугарија не им придава големо значење на европските институции. „Одлуките на Европскиот суд од Стразбур се' уште не се спроведени, па дури се прави уште потешка положбата на претставниците на Македонците во Бугарија. Тоа е неприфатливо. Се надеваме дека европските институции ќе им дадат до знаење на бугарските власти дека тоа е неприфатлив случај за Унијата“, заклучува Довен. (T.Г.)