|
|
|
Тема
|
 “ Воините на Тангра “ , поезија ........
|
|
| Автор |
Dunek_Lozar (сръболафещ тюрк) |
| Публикувано | 23.08.06 23:30 |
|
|
Дрим-тим поети од целиот свет ќе ја слават поезијата во Струга
Иако државата годинава им го скрати буџетот, организаторите на фестивалот успеаја да донесат четириесетина врвни странски поети
Со стихови од песната „Т’га за југ“ на Константин Миладинов на шпански и на македонски јазик, со голем огномет и со традиционалното палење на фестивалскиот оган, утревечер во 20.30 часот, на платото пред Домот на поезијата во Струга ќе биде отворено 45. издание на нашиот најголем меѓународен поетски фестивал - Струшки вечери на поезијата. Триесет и пет поети од сите пет континенти од светот и исто толку домашни автори годинава ќе учествуваат на нашиот најголем интернационален поетски фестивал. Годинава „Златниот венец“ на Струшките вечери ќе го понесе Нанси Морехон, поетеса од Куба. Таа е втора жена што ќе го добие престижното поетско признание. Морехон во Струга ќе допатува денеска, заедно со амбасадорот на Куба во Бугарија.
Мултимедијалниот белег на современото поетско творештво и однос на стиховите кон другите уметности ќе бидат темите на кои поетите од целиот свет ќе дискутираат на четиридневниот фестивал.
- Секоја година се развива понекоја тема што се провлекува како лајт-мотив и со која сакаме да извлечеме нешто круцијално за поетското творештво. Како што во сликарството постои поезија, во секоја песна се развива одредена слика што може да биде инспирација за ликовниот творец. Тоа е основата поради која одбравме да подискутираме за односот на поезијата со другите уметности - рече Зоран Анчевски, претседател на Управниот одбор на СВП.
Од Дирекцијата на Фестивалот велат дека годинава државата им го скратила буџетот речиси за половина, а големите фирми не биле заинтересирани да помогнат со спонзорства. Фестивалот ќе биде организиран со 45.000 евра.
- Немавме разбирање од државата, а големите спонзори не најдоа интерес да покријат барем дел од програмата на фестивалот, кој е светски познат и најдобар промотор на нашата култура во светот. Ако генералниот секретар на УНЕСКО заклучи дека Македонија и Струга се центар на светската поезија, тогаш и одговорните во државата треба да се однесуваат поодговорно кон фестивалот кој постои речиси половина век - рече Ефтим Клетников, директор на СВП.
Иако со намален буџет, Струшките вечери на поезијата и годинава ќе се одвиваат според вообичаениот програмски концепт. Пред свеченото отворање, лауреатот Морехон утре во 10 часот во Паркот на поезијата ќе посади дрво. Вечерта, во 21 часот, во Домот на поезијата ќе се одржи меѓународното поетско читање „Меридијани“, на кое дваесетина странски поети ќе читаат дел од своето творештво на јазикот на кој пишуваат. Првата вечер ќе настапи и квартетот „Драган Даутовски“, кој ќе исполни дела од нашата музичка традиција.
Вториот фестивалски ден ќе биде отворен со симпозиум на кој наши книжевници и автори ќе зборуваат за мултимедијалноста во современиот поетски јазик. Традиционалната поетска вечер на национална поезија годинава им е отстапена на творците од Карибите. Неколкумина карипски поети, покрај истекот на реката Дрим, ќе го претстават своето современото и традиционално творештвото. Нив ќе ги придружува женски квартет од Куба.
Во преостанатите денови ќе се одржат вообичаените поетски читања „Ноќи без интерпункција“, промоции на поетските збирки „Плејади“ и на антологии со поезија од наши автори. Портретот на Морехон ќе се одржи во црквата „Св.Софија“ во Охрид, а поетите ќе отпатуваат и на традиционалниот пикник крај манастирот „Св. Наум“. Наградата „Браќа Миладиновци“, што ја доделува фестивалот, ќе му биде врачена на Братислав Ташковски. Признанието му беше доделено за стихозбирката „Големата љубовна песна“.
Официјалниот дел од програмата ќе биде затворен в недела со манифестацијата „Мостови“, кога на поетесата Морехон ќе и' биде врачен „Златниот венец“. Истата вечер на младата поетеса Марија Марковна-Гејде од Руската Федерација ќе и' биде врачена наградата „Мостови на Струга“, што СВП и УНЕСКО ја доделуваат на млади автори за нивни дебитантски поетски збирки. Наградата на Гејде и' е доделена за книгата „Време за бришење прашина“.
По затворањето на Фестивалот во Струга, поетите, поделени во групи, ќе отпатуваат во Битола, Струмица, Кичево, Куманово и во Тетово, каде што ќе учествуваат на мали поетски читања. Во просториите на Друштвото на писателите на Македонија, Морехон ќе биде прогласена за почесен член на нашата писателска асоцијација. По еднодневните екскурзии, авторите ќе заминат во Скопје на „Поетско матине“ покрај Матка. Фестивалот ќе заврши на 29 август, со поетско читање во Мултимедијалниот центар „Мала станица“ во центарот на Скопје.
Помош од странски министерства за култура
Откако Министерството за култура на почетокот од годинава го скрати буџетот за Струшките вечери, организаторите на фестивалот побарале помош од странски министерства за култура. Дел од изданијата од поетската едиција „Плејади“ се финансирани од министерствата за култура и од фондации од Норвешка, Данска, Велика Британија и од Шпанија.
- Откако не наидовме на разбирање од домашните одговорни институции, помош побаравме од нашите пријатели во светот. Тие ни излегоа пресрет - рече Анчевски.
Нима Тангра се отвърна от народа Си?
Преди век и половина Георги Сава Стойков, кого знаем повече като Георги Раковски изрече на глас дълго непроизнасяна истина: “Само вярата в Тангра може да спаси Българина!”.Знайте: никоя Вяра не е мъртва, докато поне един неин следовник я тачи и помни. Тангра ще бъде в България, докато поне един Българин Го носи в сърцето си. Дотогава ще продължава и войната срещу България, защото тя е война срещу Тангра. Но кога Бог е бил побеждаван?
““
1829 год- ЮРИЙ ВЕНЕЛИН
| |
|
|
|
Којато страхотно се срамује ...........
““
1829 год- ЮРИЙ ВЕНЕЛИН
| |
|
|
|
Златен Венец 2006
Нанси Морехон
(Куба)
Црна жена
Сe уште ја мирисам пената на морето што ме натераа да го минам.
Ноќта, неа не ја помнам.
Ни самиот океан не ја помни.
Но никогаш нема да го заборавам првиот галеб во далечината.
Високо, во облаците, небаре невин сведок.
Можеби не сум го заборавила мојот загубен брег,
ниту јазикот на моите претци.
Тие ме оставиле тука и тука сум.
И оти работев како стока,
дојдов тука да се родам.
На колку само мандинго епови им се обраќав за сила.
Се побунив.
Господарот ме купи на плоштад.
Го навезов палтото на Господарот и му родив машко чедо.
Син ми немаше име.
И Господарот умре од раката на беспрекорниот англиски лорд.
Заминав.
Ова е земјата на која страдав
со уста во правта, под удар на камшик.
Пловев по должината на сите реки.
Под нејзиното сонце сеев семе, жнеев род,
но никогаш од жетвите не каснав.
Робовска колиба ми беше дом,
изградена од камен што самата го влечев.
Дури пеев по чистиот ритам на домородните птици.
Се кренав.
Во оваа земја допрев свежа крв
и распаднати коски од мнозина други,
донесени тука или не, исто како мене.
Не сонував веќе за патот кон Гвинеа.
Беше ли тоа кон Гвинеа, Бенин?
Кон Мадагаскар? Или Капо Верде?
Работев како скот.
Го зацврстив темелот на мојата илјадалетна песна и надеж.
Побегнав во брдата.
Вистинската самостојност ја примив во тврдината на слободните робови
и јавав со востаниците на Макео.
Само век потоа,
заедно со моите потомци,
од сината планина
слегов од Сиера
да му ставам крај на гнетот и профитот,
на генералите и буржуите.
Сега постојам: само денес имаме, создаваме.
Ништо не ни е туѓо.
Наша е земјата.
Наше е морето и небото,
маѓијата и визијата.
Другари мои, овде ве гледам во танц
околу дрвото што го насадивме за заедништво.
Неговата древна шума ехо му праќа.
Го сакам господарот
Си го сакам господарот.
Собирам суварки за да му запалам оган.
Му ги сакам сините очи.
Нежен е ко јагне,
Му капам капки мед на неговите уши.
Му ги сакам рацете
што ме легнаа на постела од трева.
Мојот господар гризе и потчинува.
Ми кажува тајни сказни дури
му го ладам телото
нашарано со лузни од сечила и куршуми,
од жешки денови и пљачкашки војни,
Му ги сакам стапалата, пиратски заскитани
по незнајни земји.
Му ги мачкам со најфини прашаци
што ги најдов, едно утро,
кога се враќав од полињата со тутун.
Тој пребираше по гитарата и од грлото лееше
звучни стихови, небаре родени во грлото на Манрике*.
Чезнеев да чујам звук на маримбула*.
Му ја сакам меката црвена уста,
од која извираат зборови што не ги разбирам
оти јазикот на кој јас му зборувам
с# уште не е негов.
Свилата на времето е распарталена.
Од старите црни надзорници
дознав како мојот љубен
го користи камшикот крај казаните во шеќераната,
небаре во пеколот, оној на Господ Бог
за кој толку многу ми зборуваше.
Што ќе ми рече?
Зошто живеам во оваа дупка што не е ни за лилјак?
Зошто му служам?
Каде ли оди со својата сјајна чеза
што ја влечат коњи посреќни од мене?
Мојата љубов за него е како пиреј што ползи по имотот
и неосвоива е моја сопственост.
Ги колнам
наметката од муслин со која ме наметна;
суетните тантели што безмилосно ме натера да ги носам;
домашните работи во квечерините без сончогледи;
воздигнатиот и тврдоглав јазик што не можам да го џвакам;
градиве од камен што не можат ни да подојат;
утробава раскината од неговиот древен камшик;
колнатово срце.
Си го сакам господарот, но секоја ноќ
кога чекорам по цветната патека кон полињата со шеќерна трска,
местото на нашите скришни љубовни средби,
се гледам себеси со нож в рака,
го колам без грев небаре животно.
Во заглушувачките тапани се дави
неговото страдање, неговата мака.
Ѕвоната од шеќераната ме повикуваат…
Персона
Која од овие жени сум јас?
Зарем не сум таа што зборува
низ решетките од нејасниот прозорец
свртен кон мноштвото векови?
Би можела ли да бидам висока црна жена
што трча, што речиси лета
и поставува астрономски рекорди
со своите темни небесни нозе
во спирала од месечини?
Во кој ли нејзин мускул е нацртано моево лице,
заковано таму како дванаестерец донесен
од некоја земја во која снегот е забранет?
На прозорецот сум
и гледам кај минува “Жената на Антонио,”
“женичката отспротива”*, во безобличниот сокак;
“мајката – црната Паула Валдез – .”*
Кој е господинот што плаќа
за нејзината облека и храна
и за мирисот од ветивер* што се шири при нејзиниот од?
Што останало од мене во таа жена?
Која е врската меѓу нас? Која разликата?
Или би можела ли да бидам “скитничка во мугрите,”*
што се вози со такси во ноќта на јагуарите
како чапја спрострена на тротоарот
откако ја застрелале
закрпиле
и препродале
близу Квинта де лос Молинос
и доковите од пристаништето?
Тие жени: кои се тие? Или тие се јас?
Кои се тие жени што толку на мене личат
не само по бојата на телото
туку и по страшниот чад
што се крева од нашата животинска кожа, жигосана
од чуден пламен што не згаснува?
Зошто сум јас јас? Зошто се тие тие?
Која е таа жена
што е во нас и што бега од нас,
што бега од сопствената загатка и од древното потекло
со недоверлива молитва на усните
или со химна што ја пее по битка
што секогаш одново ја бие?
Сите мои коски, дали се тие мои?
Чии би можеле да бидат моиве коски?
Да не ги купиле за мене
од оној далечен плоштад во Гори?
Мојава кожа, сета ли е моја
или ми била можеби дадена како замена
за коските и кожата на некоја друга жена
чија утроба означувала некој друг хоризонт,
друго суштество, други деца, друг бог?
На прозорецот сум.
Знам, има некој таму.
Знам, една жена се фали со моите коски и плот;
ме барала во нејзините пресушени боски
и ме нашла во менливоста и загубата.
Ноќта се погребала во нашата кожа.
Мудра ноќ што ги пресоздава своите и моите коски.
Една небесна птица го менува сјајот нејзин во нашите очи.
Каде и да одиш,
каде и да шеташ
не се срами, не се плаши
българин да си
Припем:
Една вера имаме,
един живот живееме,
България цела да е
секой да я знае.
Ако някой рече
България е мала,
има още осум дела,
за да биде цела.
Припев
Ние не сме гърци,
османци, ни сърби,
чеда сме на Аспаруха,
гордост най-българска!
““
1829 год- ЮРИЙ ВЕНЕЛИН
| |
|
| 
|
|
[