|
На тия тапони, не ли им светва нещо, когато четат, че всичките партизани, след това, предпочитат да се заселят във Варна???
Мокрени е село во Егејскиот дел на Македонија.
Селото се наоѓа на 65 километри јужно од Лерин и на 21 километар западно од Кајлари во најзападниот дел на котлината Сарогол близу до Рудничкото езеро во подножјето на планината Вич.
Селото прв пат било споменато во османски дефтер од 1481 година под името Мокрени со 69 домаќинства.
Селото традиционално гравитирало кон Костур, а не кон Лерин и во крајот на 19 век било дел од Клисурската нахија на Костурската каза.
Мокренци активно учествувале во Илинденското востание. На 28 август 1903 селото било опожарено до темели од турските војски по што стотици мокренци емигрирале.
Според писмо на раководителите на Илинденското востание во Костурско, вклучувајќи ги Васил Чекаларов, Лазар Поп Трајков, Пандо Кљашев, Манол Розов и Михаил Розов, испратено до сите странски конзулства во Битола на 30 август 1903 во Мокрени се запалени сите 200 куќи и се убиени околу 300 луѓе. Уште и на 23 јули се убиени кметот Наки Калојанов и тројцата негови советници Геле Динев, Дине Велков и Петре Андреев, а по тоа селанките Стана Лазарова, Маса Ѓаштева, Катерина Поптипева и Тина Шапева. Комитите Аргир Динев, Ицо Попгеоргиев, Кота Ташев, Дине Ташев, Геле Гелев, Георги Тасев, Дине Тасев, Ване Козар, Гире Ѓаштев, Таси Тодев, Георги Попстериов, Наки Петрев, Мити Стојанов, Стојан Мишев, Георги Коста, Мити Јотев, Вани Јотев, Туши Гогев, Ицо Мата, Дони Нашов, Геле Пачов, Ване Хаџиев, Тоди Михајлина, Симо Донев и Георги Попданаилов загинуваат во битки кај Врабчинско езеро и кај Клисура.
Список на жртвите од Мокрени во Илинденското востание:
Наси Калојанов, Геле Димана, Никола Котев, Коли Мата, Мити Тасев, Мити Нашов, Нено Митрев, Василица Бачова, Пети Дуков, Христо Нанов, Кота Грчев, Тасе Христов, Дони Ников. Наси Пуфе, Симо Ников, Васил Штерев, Наси Ѓаштев, Мине Нанов, Таси Манов, Стојан Типов, Коли Кондев, Иљо Ташев, Васил Николов, Мити Котев, Жељо Ицков, Коце Котев, Марко Шапев, Мити Сити, Васил Стефов, Мара Нашева, Типо Илков, Алекси Динев, Таси Мишев, Зоја Ташева, Мито Гогов, Свештеник Данаил, Нацо Бочев.
Во 1905 година селото страда од грчките андартски напади.
За време на Балканската војна 55 души од Мокрени се вклучуваат како доброволци во Македоно-одринското ополчение.
По војните селото е окупирано од грците. Грците палат архиви и училишта кои дотогаш биле во селото. Во 1926 селото е преименувано во Варикон.
Селото страда за време на Грчката граѓанска војна, загинуваат околу 150 жители на селото, а многу емигрираат.
Селото традиционално е прочуено со својот грав. Секоја година на Успение Богородично - 15 август во Мокрени се прави Фестивал на гравот.
Пописи:
1913 - 764 жители
1920 - 735 жители
1928 - 924 жители
1940 - 1247 жители
1951 - 798жители
1961 - 863 жители
1971 - 799 жители
Личности:
Родени во Мокрени:
Викторија Иванова Богданова (1926 - ?), членка на АФЖ, ги подпомага партизаните на ЕЛАС, по крајот на Граѓанската војна во 1949 година бега во Југославија, од 1955 г. е в СССР, а во 1961 година со сопругот Мануил Богданов се установува во Варна, остава спомени за Граѓанската војна.
Георги Тасев (? - 1903), македонски револуционер
Димитар Стојанов Нанов, македонски револуционер, деец на ВМОРО, учесник во Илинденското востание.
Коста Василев Димбарчев (1923 - ?), деец на ЕПОН, јатак на ЕЛАС (1942 - 1944), војник на ДАГ во Граѓанската војна (1946 - 1949), по поразот на ДАГ во 1949 година емигрира во СССР, а во 1956 година се установува во Варна, остава спомени.
Мануил Николов Богданов - Богданче (1921 - ?), партизан од ЕЛАС во 1942 - 1944 г., војник од ДАГ во Граѓанската војна во 1946 - 1949 г., од 1949 - 1961 е емигрант во СССР, по што се установува во Варна, остава спомени за Граѓанската војна.
Катина Андреева (1928 - 1949), македонска партизанка
Никола Андреев (Алај беј) (1879 - 1911), македонски револуционер и учител.
Никола Манолов Диманов (1931 - ?), деец на ЕПОН, војник на ДАГ во Граѓанската војна (1946 - 1949), по поразот на ДАГ во 1949 година емигрира во СССР, а во 1961 година се установува во Варна, остава спомени.
Никола Милев (1881 - 1925), историчар и публицист
Никола Сиин, македонски револуционер
Ристо Чаров (1927 - ?), македонски партизан.
Симеон Сиин (1863 - 1929), македонски револуционер
Флора Кирјакова Димбарчева (1926 - ?), член на ЕПОН од 1944 г., јатачка на ЕЛАС (1944 - 1945), војник на ДАГ во Граѓанската војна, по поразот на ДАГ во 1949 година емигрира во СССР, а во 1956 година со мажот и се установува во Варна, остава спомени.
Јане Николов (ок. 1850 - ?), македонски револуционер од ВМОРО.
Македоно-одрински ополченци од Мокрени:
Илија Ангелов, 4 чета на 8 костурска дружина.
Милан (Михаил) Ангелов, 3 чета на 8 костурска дружина.
Мицо Андонов, 1 чета на 8 костурска дружина.
В моето Отечество такива работи не стават.
Петко Каравелов
|
