|
Миле Поп Јорданов
Од Википедија, слободна енциклопедија
Скокни на: навигација, барај
Миле Поп Јорданов или Миле Попјорданов (1877 - 1901) бил македонски револуционер и просветен деец, член на ТМОРО, брат на познатиот велешки гемиџија Јордан Поп Јорданов - Орцето и на Петар Поп Јорданов. Роден е во Велес, а се школувал во битолската неполна машка гимназија и Духовната семинарија во Цариград. Бил исклучен од обете образовни институции поради својот бунтовнички темперамент и се се посветил на учителскиот позив. Како активист во револуционерната организација, се вклучил во реонската чета која дејствувала во Радовишко. Загинал под трагични околности како жртва на непријателска заседа во близина на родниот град. Имено несакајќи жив да падне во рацете на непријателот се самоубил.
Во негова чест е испеана познатата народна песна Болен ми лежи Миле Поп Јорданов, која денес е и официјална химна на градот Велес.
Најмладиот наследник на фамилијата е бугарскиот актер Петар Попјорданов (Чочо).
--------------
Тома Николов Христов (Поп Тома) е роден е во с. Вранештица, Кичевско во 1861. година. По завршувањето на Солунската гимназија станува учител. Во 1889. година во Цариград е ракоположен за ѓакон. По создавањето на ВМОРО зазема видно место во борбата против поробувачите и е близок соработник на Даме Груев, Пере Тошев, Анастас Лозанчев, П.Христов, Борис Сарафов, Христо Матов и други. Во 1902 година, по убиството на неколку бегови во Кичевско, тој е осомничен и лежи во затворите во Кичево и Битола. По ослободувањето, истата година е пак осомничен за убиство на еден предавник и знаејќи што го очекува, ја напушта службата и оди во четата на Тома Давидов.
Во 1903. година учествува на Смилевскиот конгрес и добива задача за предавање на протоколите на Задграничното претставништво во Софија.
Се враќа по востанието и заедно со Даме Груев се посветува на возобновувањето на револуционерната мрежа. По Лигушовата афера во Битолско, поп Тома е пак во затвор и осуден на доживотен затвор, но по девет месеци, Хуриетот го ослободува од битолскиот затвор.
Умира во Софија на 18 август 1946 година.
------------------
Лазар Поп Трајков е роден 1878 година, во револуционерното село Д’мбени (Костурско), сега во Грција) во семејството на Поп Трајко кој бил чесен човек и голем патриот. Селото Д’мбени имало 300 куќи и било едно од најцветачките села во Македонија, но за време на Илинденското востание било разрушено и опожарено. Од истото село потекнуваат и многу други револуционери патриоти.
Лазар Поп Трајков го завршува основното образование во своето родно село, во непосредна близина на планината Вич. Уште од мал, Поп Трајков пројавува афинитет кон учењето и револт кон неправдата што османлиската држава ја врши на неговиот народ.
По завршувањето на основното училиште, Лазар Поп Траков учи во прогимназијата во Костур, а потоа своето образование го продолжува во Солунската егзархиска машка гимназија "Св. Кирил и Методиј". Таму тој и ја започнува својата револуционерна дејност, каде што станува член на ВМОРО. По завршувањето на гимназијата, станува учител во Костурско.Поп Трајков наредува и ликвидација на неколку турски разбојници што го измачуваат народот. Освен против турското господство, Лазар Поп Трајков се бори и против грчката духовна хегемонија. Костурско, како етничка граница меѓу Македонци и Грци, е под директен удар на Грчката црква и нејзините агенти (покровителствувани од турската власт). Во тоа време голем дел од Македонците во Костурско се декларираат како Грци (Гркомани), но после неколку обиколки на Поп Трајков по Костурските села (потоа тоа го прави и Васил Чакаларов), бројот на гркоманите се редуцира на ништожна цифра. После востанието Костурско станува фронт на крвава борба межу македонски комити и грчки андарти.
=-------------------
Петар Поп Арсов, понекогаш пишуван и како Петар Попарсов (14 август 1868 - 1 јануари 1941) е македонски револуционер, основоположник на Македонската револуционерна организација, долгогодишен член на ЦК на ТМОРО, задграничен претставник на организацијата, автор на нејзиниот прв Устав и автор на познатата публикација “Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници”.
Роден е во Богомила на 13 август 1868 година. Учел во Велес, Солун и Белград. Во Софија студирал на Философско-историскиот факултет, заедно со бројна македонска интелигенција: Даме Груев, Крсте Петков Мисирков, а подоцна и со Гоце Делчев и Ѓорче Петров. Меѓу нив во 1892 година созреала идејата за создавање Млада македонска книжовна дружина која го издавала списанието „Лоза“. Набргу, поради својата активност и борба против владата на Стефан Стамболов, Петар Поп Арсов е протеран од Бугарија и работи како учител во Солун, Велес, Прилеп и по други градови низ Македонија. Во 1893 година во Солун ги поставува темелите на ВМРО. Во 1897 година е осуден на 101 година робија. Амнестиран е во август 1902 година. На Рилскиот конгрес е избран за член на Задграничното претставништво на ВМРО - во Софија.
Неговото национално чувство дојде до израз во 1887 година во Солун со познатиот ученички бунт каде неслучајно беше меѓу првите бегалци од Солун во Белград. Таму брзо се откажа од студиите поради шовинистичката политика на Србите во тоа време. Затоа заминува за Софија за да биде пречекан како “Бугарин” .
Од 1892 година започнува да го објавува и својот дневен печат, списанието „Лоза“. Од првиот број на списанието каде го објави и својот расказ ”На мокров”, воведе еден нов македонски фонетски правопис, каде и за прв пат ги наоѓаме и употребени и карактеристичните букви: К' ; Г'; Н ; а се исфрлени двогласните букви:Ъ,Ю,Ь, a гласот Ј е предаден во I.
Од 1892 година ја напиша „Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници“ под псевдоним Вардарски. Се смета дека Софија е претставена како Виена во книгата. Оваа книга е единствената од тоа време која ја претставува вистинската непријателска улога на егзархијата во тоа време - како што се вели во делото, улогата на егзархијата е
“ ...да создаваат во Македонија Бугари. ”
По ова Поп Арсов бил баран од српските власти, а тој за да си ја спаси главата бега во Софија каде со почнувањето на Балканските војни, повеќе не е во можност да се појави во одбрана на својот народ.
През 1919 година после Првата светска војна пишува:
“ ... Бруталната политика на посребување, која го отфрлаше секое човечко достоинство кај македонските Бугари и жестоко го рануваше нивното национално чувство - создаде во душата на тој милионски бугарски народ една трагедија, која стануваше уште пострашна затоа што посрбувањато означуваше не само денационализирање туку и враќане на македонските Бугари под власта на Грката патријаршија, против која тие водеа дологогодишна крњања борба и однај се беа извлекле од нејзините вампирски нокти. Лозунгот бешеЧ подалеку од Бугарија! Но не поради тоа што таа беше крива за состојбата во Македонија, туку поради тоа што секакоњ сомнеж за нејзина вклученост можеше да и напакости и нејзе, и на делото, кое требаше да го запази својот чисто внатрешен карактер. Врз тие јасни и точно определени основи се формираше прњиот таен "Комитет за придобивање на политичките права на Македонија, кои и беа дадени од Берлинскиот договор", од кој покасно се разви така наречената Внатрешна М. Р. Организација... ”
[1]
Кон 1920 година престанува со политичките активности согледувајќи ја невозможната мисија. Умира на 1 јануари 1941 година во Костнец, Бугарија.
----------------------------------------
Методија Патчев[1] е македонски револуционер и деец на ВМОРО. Тој е роден на 14 мај 1875 година во Охрид. Во родниот град завршил прогимназија, а потоа отишол да работи како чирак кај еден свој сограѓанин – кожар во Пловдив. Во 1896 година се вратил во Охрид и се занимавал со учителска дејност. Истата година влегол во редовите на ТМОРО. Тој добивал специјални задачи – ликвидирање на непријателите на ослободителното дело, како и на предавниците.
Во 1898 година, откако убил еден предавник во Охрид, бил фатен и затворен од турската власт. Во затворот бил до 1901 година. По излегувањето бил назначен за учител во Прилеп, но турската власт не му дозволила да се занимава со учителска дејност. Преминал во илегала и стапил во четата на војводата Марко Лерински. По извесно време бил назначен за Прилепски војвода.
На 7 април 1902 година со шестмина четници во Кадино Село бил предаден кај турската власт, и бил опкружен од турскиот аскер. После 24 часовна борба, со последните куршуми извршиле саможртва.
--------------------------------
Глигор Стефанов Попев е македонски револуционер, член на ТМОРО. Роден е во богато прилепско трговско семејство, во кое и самиот успеал да стане крупен трговец. Во 1894 година се вклучил во револуционерната организација од страна на Даме Груев.
Тој станал член на Битолскиот окружен комитет и бидејќи бил близок пријател на Даме Груев станал негова десна рака во Округот. Тој исто така станал член и на Централниот комитет на ТМОРО.
-----------------------------
Георги Поп Христов е роден во 1876 година во селото Крстоар, Битолско Образованието го завршил во с.Буф на грчки јазик. Продолжил егзархиско основно образование во своето село. Завршил прогимназија во Битола.
По една година учителствување во своето родно село, го продолжил образованието во Солун. Во учебната 1895-96 година се вработил како учител во Кавадарци каде и се вклучува во револуционерното дело. Од 1900-та година бил учител во Бугарско основно училиште во Битола. На 12 февруари 1902 год. е уапсен и осуден на смрт. Амнестиран е во февруари 1903 год. Учествувал на Смилевскиот конгрес во мај 1903 год. како претставник од Битола. За време на востанието бил војвода во Леринско.
По востанието доаѓа во Бугарија и пролетта 1904 година се враќа во Македонија. Активно делува во обновување на Организацијата во Битолско, Костурско и Леринско. Во мај 1904 година учествува како делегат на Прилепскиот конгрес. Следната 1905 год. учествува на Рилскиот конгрес. По војните се населува во Бугарија и е член на ЦК на ВМРО. Тесно соработувал со Александар Протогеров. По убиството на Протогеров, по наредба на Иван Михајлов (1928), се повлекува од активно учество во Организацијата.
Умрел во 1962 година во Софија.
-------------------------------------------------
Георги Пешков
Од Википедија, слободна енциклопедија
Скокни на: навигација, барај
Георги Пешков
македонски револуционер
Роден ?
Прилеп, Република Македонија
Починал 1913
Сер, Егејска Македонија
Георги Пешков е македонски револуционер и деец на ВМОРО. Тој е роден во Прилеп, во трговско семејство,во кое и самиот се занимавал со трговија. Со посредство на Даме Груев и Пере Тошев успеал да влезе во редовите на ВМРО. Дејствувал во Битола, Прилеп, Охрид, Ресен и други места.
Пешков бил член на Битолскиот окружен комитет и во тоа учествувал на Смилевскиот конгрес. За време на Илинденското востание дејствувал во раководното тело на Кичевскиот реон. Во мај 1904 учествувал и на Прилепскиот конгрес. Загинал за време на Втората балканска војна во 1913 година во градот Сер во Егејска Македонија. Тој бил бескомпромисен борец против српската и грчката пропаганда
------------------------------
Биографија
Паскалев е родев во Хрупишта, Костурско, во Османската империја (денес Аргос Орестико, Грција). Во текот на 1877 година неговото семејството се преселува во градот Ксанти, Западна Тракија. Уште како млад зема учество во црковните борби против Цариградската грчката патријаршија.
Станува член на ВМОРО во 1899 година. Јанаки Паскалев е еден од основателите на Револуционерниот комитет во Ксанти. Во 1900 година е избран за претседател на Ксантискиот околиски револуционерен комитет. Во 1904 година е уапсен и фрлен во затвор.
Умира на 16 декември 1933 година во Ксанти.
----------------------------
Ѓорче Петров, целосно име Георги Петров Николов, (1864/1865, с. Варош, Прилепско - 28 јуни, 1921, Софија, Бугарија) бил македонски револуционер[1] роден во ситно трговско семејство. Се школувал во Прилеп, Битола и Солун. Во солунската гимназија останал до 1885 година кога поради учество во ученичкиот бунт бил исклучен со група од 12 македонски ученици меѓу кои и еден друг иден револуционер, Пере Тошев.
Престојувал во Источна Румелија каде собирал финансиски средства за набавка на оружје за идните востанички акции во Македонија. Поради слабото здравје се вратил во татковината како учител во Штип, 1885 година.
Во 1888 година заминал во Солун како коректор во основаната печатница на Коне Самарџиев. Во 1889 година станал учител во скопската бугарска гимназија сè до 1890 каде се запознал со владиката Теодосиј, заговорник за обновување на охридската архиепископија. Потоа заминал во Бугарија, време кое се покажува решавачко за создавање на ВМРО. Тој учествувал во испраќањето на ќирџијата Доне со пратки бомби од Штип до Битола.
...централна организација не била создадена, туку имало неколку мали организации. За неколку години, како и да е, една станала доминантна, таа која што го имала Делчев за лидер (до убиство). Груев, сегашен шеф на битолскиот округ, Ѓорче Петров и Христо Татарчев како надворешни претставници, тие ги зеле зборовите на Гледстоун за нивно мото „Македонија на Македонците“. Тие се изјасниле како различни од Бугарите и Македонците во Бугарија кои имале оформено постар комитет со центар во Софија.[1]
---------------------
Јордан Пиперката (23 јуни 1870, Козица, кичевско – 10 август 1903) е еден од најопеаните и најпопуларните македонски војводи, илинденци. Потекнува од сиромашно земјоделско-сточарско семејство. Семејното име му е Пиперковски. Меѓутоа, тој е познат по кратенката од неговото презиме - Пиперката. Кај народот преовладува мислењето дека оваа кратенка ја добива поради физичкиот изглед (бил црвен, но и лут). Многумина го поврзуваат со лутината и црвенилото на пиперките.
Од неговите најблиски бил советуван да не прави така, но Јордан се одлучил да замине на печалба во Софија уште со првата група соселани - печалбари. Таму го продолжил фурнаџискиот занает.
Војводата Јордан Пиперката (седнат долу на сликата).Во Софија, Јордан започнал нов живот. Го научил фурнаџискиот занает и финансиски зајакнал. Од заштедата ги помагал и своите во Козица, но никако не можел да ги заборави тортурите над селаните. А во Бугарија нашироко работела пропагандата[се бара извор] за наводното ослободување на Македонија. Не знаејќи за ваквите цели на бугарската буржоазија[се бара извор], голем број печалбари, далеку од својот роден крај, водени од желбата за ослободување на Македонија, стапувале во чети од разни друштва[се бара извор]. За Јордан ова било можност да стане ајдук. Влегол во Пиринската чета на Дончо Златков. Запознавајќи го подробно ајдучкиот живот и целта на изведените акции, иако неук, доволно ја презрел заблудата од бугарската „ослободителна“ дејност. Затоа одлучил да се врати во Македонија.
Неколку години престојувал во Македонија, а во 1895 година Јордан повторно се вратил во Бугарија, каде што со Стојко Војвода и Кочо Љутата зел учество во таканареченото Мелничко востание. По повеќегодишното ајдукување низ Бугарија во 1897 година, Јордан Пиперката со својот соборец Никола Геројски пристигнал во Кичевско. Дознавајќи за нивното пристигнување, Организацијата во Кичевско набргу воспоставила контакт со нив. Така во 1897 година била формирана и првата организациона чета на војводата Дуко Тасев во Кичевско. Убиството на Муарем-бег, во кое учествувал и Јордан Пиперката, го принудило тој да ја напушти Македонија и повторно да замине во Бугарија....
------------------------------
Јани Попниколов Јанев, познат како Јани Попов е бугарски револуционер, деец на Внатрешната Македоно-Одринска Револуционерна Организација, војвода на Илинденското и Преображенското востание и автор на востаничкиот марш „Јасен месец“.
[уреди] Биографиja
Јани Попов е роден на 27 септември 1878 г. во село Карахадар (денес во Турција). Потекнувал од родољубиво бугарско семејство, и од мал војводата се одликувал како будно дете вљубено во учењето. Брат е на идниот војвода Димитар Попниколов. Дедо им Јани Б’чваров пламенито му раскажува на внука си за гостувањето на Левски во нивниот дом и создавањето на првиот нелегален комитет во лозјето на хајдук В’лкан.
Учи во родното село, а подоцна учи занает и работи во Лозенград. Привлечен е во подготовката на Илинденското востание во текот на 1898 г. од едно од најголемите имиња на револуционерното движење во Источна и Беломорска Тракија - војводата Лазар Маџаров. Во 1901 г. Попов нелегално ја преминува границата баран од турските власти во врска со Керемидчиоглувата афера и се населува во Бургас. Подпомогнат и од други бегалци од Тракија Јани Попов започнува работа како кантонер по железничката линија Бургас – Поморие. За револуционерна дејност е осуден во отсуство, заедно со брат му, од Одринскиот воен суд на 101 години затвор. Две години подоцна тој се враќа нелегално по родните места со агитаторската чета на Лазар Маџаров. Тоа е почетокот на неговата активна дејност како комита. Ги обиколуваат селата од Лозенградско, создаваат нелегални комитети и “смртни дружини”.
---------------------------------
|
[