Пазарна економија , што беше тоа ? / Политика, Свят / Македония

Билион долари за спас на светската економија

Дваесеттемина големи во Лондон се согласија помошта до оди преку ММФ

Од нашиот дописник
Томислав Ивановски

ЛОНДОН - Ова е ден кога светот се здружи за да се одбрани од глобалната рецесија, не со зборови, туку со план за закрепнување на светската економија, изјави на крајот од вториот Самит на лидерите од земјите од Г-20, британскиот премиер Гордон Браун, обелоденувајќи дека во седумчасовните интензивни преговарања и договарања, дваесеттемина големи од сите континенти се согласија во глобалната економија да се вшприцаат дополнителни еден билион долари, што ќе се пласираат преку ММФ и Светска банка. Договорот е постигнат по серијата попуштања и компромиси што мораше да ги направат сите во текот на целиот ден од работата на Самитот и притоа, освен удвојувањето на фондовите за ММФ (Јапонија и ЕУ се согласија да дадат по уште 100 милијарди, а Кина нови 40 милијарди долари), лидерите се договорија да се почне и со реформирање на светскиот финансиски систем, што од учесниците на Г-20 се означува како почеток на еден сеопфатен процес за обнова на економијата, тешко погодена и речиси целосно блокирана и оставена без здив. Според Браун, сите се согласни дека треба итно да се обнови растот на економијата, да почне одново да се отвораат нови работни места и да се врати довербата во финансискиот систем.

Договорениот еден билион не се парите што претходно ги имаа замислено Велика Британија, како домаќин на Самитот, и САД со масивни интервенции со пари во разнишаните банки и во растресеното стопанство, со цел да се поттикне потрошувачката, светската трговија, што сега е речиси запрена, како и за да се оспособат банките повторно да може да зајмуваат пари. Тоа е формулата што ја применуваат Британците и Американците и која Браун и претседателот Барак Обама се трудеа да ги убедат сите други таа да стане модел. Билионот не се добива со дополнителни фискални олеснувања, туку станува збор за нови пари што ќе се движат по меѓународните патишта, во настојување да им се помогне и на средноразвиените земји, голем дел од нив во Источна Европа, како и на неразвиените и најсиромашните во светот. Британија и САД попуштија пред спротивставувањето на другите, а особено не сакајќи Самитот во Лондон да пропадне, откако Франција и Германија најавија (или се заканија) блокада, односно непотпишување на завршниот документ. Ниту домаќините, Британците, колку и тоа да е удар за гордоста на Браун, кој очекува овој самит да му ја поврати изгубената доверба кај гласачите, ниту САД, каде што во ноември минатата година се создаде Г-20 и се одржа првата конференција, не сакаа да се повтори 1933 година, кога поради егоизмот на тогашниот претседател Франклин Рузвелт не се постигна договор за брз излез од тогашната економска депресија, па Обама прифати дека она што го заговара Франција „не е лошо да се прифати“.

Премиерот Браун можеби изгледа како „издишан балон“, но новиот американски претседател излезе како победник, без разлика што отстрана гледано изгледа дека Саркози (со помош на канцеларот Меркел) ги победи „Англосаксонците и нивната филозофија во банкарството и финансиите. Нови правила се најавени и за работата на т.н. даночни прибежишта во земји какви што се Андора, Монако, Сингапур, Хонгконг, Луксембург, како и за досегашната „света“ банкарска тајна за сметките во овие земји, вклучувајќи ја и Швајцарија. За земјите, означени како „даночни рајски зони“, ОЕЦД ќе прави список за ваквите прибежишта преку кои хеџ-инвестициите скришно навлегуваат во банките по светот и ќе интервенира со акции против државите прекршители и нивните банки. Во крајна смисла, попуштањето пред Французите им одговара и на Браун и на Обама, затоа што и обајцата имаат зборувано за потребата да се средат овие состојби, а особено „грабежливоста по пари“ на раководствата на банките. Британскиот премиер уште е и обвинуван дека ја довел земјата на работ на неиздржлива презадолженост, за што го предупредува и опозицијата, а од скоро и гувернерот на Банк оф Ингланд.

По Самитот, претседателот Обама рече дека договорот на лидерите на Г-20 е „историски пресврт во настојувањето да се закрепне глобалната економија“. Саркози рече дека е постигнато и повеќе отколку што можело да се очекува, канцеларот Ангела Меркел договорот го нарече „историски компромис“, а бразилскиот претседател Лула де Силва задоволно рече дека „богатите се приземнети поради кризата, па прифатија земјите во развој да бидат на еднакво стојалиште во преговорите“.

Задоволство изразуваат економските експерти што при договарањето не е заборавена ниту светската трговија, па освен дополнителните 250 милијарди долари, договорено е спротивставување на протекционизмот и е побарано завршување на преговорите за светска трговија врз основите на планот од Доха. Лондонски „Гардијан“, сепак, вели дека многу прашања не се завршени, дека светот се' уште не е доволно обединет, зашто во крајна смисла двата главни проблеми денеска, глобалната рецесија и кризата во банкарскиот систем, ќе ги решава секоја земја, сама за себе. Слично размислува и „Индепендент“, кој ги критикува претераните очекувања, дека Самитот е клучен за иднината на светот, и двата весника жалејќи што не е усогласен нов координиран фискален стимуланс за поттикнување на потрошувачката.

Останува, значи, сите да се видат на една нова конференција (можеби на министерско ниво) и на уште еден самит за да се продолжи работата започната во Вашингтон, а надградена во Лондон. Изгледаше дека дваесеттемина тешко ќе соработуваат, зашто не можеа да се спогодат кој кога ќе дојде на вечера, како и трипати да се сликаат за групната фотографија откако прво го немаше премиерот на Канада, Стив Харпер, кој остана заглавен во тоалетот, а потоа го бараа Силвио Берлускони. Британците, кои на сето тоа гледаа од голема далечина, свесни се дека Г-20 ништо директно и веднаш немаше да им донесе, па и' се препуштија на Обамаманијата, која медиумите уште и ја распалуваа, речиси целосно „покривајќи“ го домаќинот Браун.

Сите во Лондон се забавуваат што брачниот пар Обама сите ги прегрнува и ги удара по рамото, па во еден момент Мишел Обама ја прегрна и кралицата Елизабета. Во нормални прилики и ако се осмелеше да го направи тоа некоја друга прва дама, ќе избиеше скандал, зашто станува збор за сериозен „прекршок“ на кралскиот протокол. Но, овој пат со тоа се забавуваа дури и проројалистичките и конзервативни гласила.

Статијата е прочитана 167 пати

Бугари , и нив ги ратуривте , им е...... мајката